Professor Ahmet Davutoğlu (b. 1959 in Konya, Turkey) is a Turkish political scientist, an academic and an ambassador. On May 1, 2009, he was namedMinister of Foreign Affairs of Turkey after being the chief advisor to the Prime Minister of Turkey. Professor Davutoğlu graduated from İstanbul Erkek Lisesi, which is a Deutsche Auslandsschule (German International school) and the Department of Economics and Political Science of the Boğaziçi University, İstanbul. He holds a masters degree in Public Administration and a PhD degree in Political Science and International Relations from Boğaziçi University. Between 1993 and 1999 he worked at the Marmara University and became a full professor in 1999. He was the chairman of the Department of International Relations atBeykent University in Istanbul, Turkey.Professor Davutoğlu was granted a title of ambassador by the joint decision of President Ahmet Necdet Sezer and Prime Minister Abdullah Gül that was made on 17 January 2003 and published in the Official Gazette of the Republic of Turkey dated 18 January 2003. His publications include Alternative Paradigms: The Impact of Islamic and Western Weltanschauungs on Political Theory, The Civilizational Transformation and The Muslim World in English, Stratejik Derinlik (Strategic Depth), and Küresel Bunalım (The Global Crisis) in Turkish. Especially his book Strategic Depth is a very influential book in Turkey's foreign policy orientation. He is very influential in military, academia, and government triangle of Turkey regarding foreign policy. Ambassador Davutoğlu was one of the leading actors on behalf of the Turkish government during the shuttle diplomacy for the settlement of 2008 Israel–Gaza conflict. Davutoğlu was appointed as the Foreign Minister of Turkey on 1 May , 2009. He has since called for Turkey to become more than just a regional power within Europe and the Middle East and desires Ankara to have a far more influential role in world politics. Davutoğlu is generally linked to the notion of Turkish neo-Ottomanism, which favours a commonwealth with its neighbours and old Ottoman connections [3]. Although his foreign policies have been regarded as neo-Ottomanist by Western and especially U.S. media, Davutoğlu doesn't accept such connotation. He stated in an interview with Turkish daily Sabah that "as much as we don't use this conceptualization, the fact that it is being used against us is either because of misunderstanding or lack of goodwill." He argued against the idea that Turkey is trying to establish a neo-Ottoman imperial order by saying that: "I have said that Turkey as a nation-state is equal with any other nation-state of our region whether it is small in population or area. We don't have any hegemony on anyone. Rather what we are trying to do is to contribute to the establishment of a permanent peace in our region. If by order they mean is Pax Ottomana, Pax in the meaning of order, we are trying to establish a order, it is not wrong to say such thing.
----------------------------------------------------------------
Η Τουρκία δήλωσε την πρόθεσή της να συνοδέψει το τουρκικό πολεμικό ναυτικό την επόμενη νηοπομπή φορτηγών πλοίων με ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα. Νομικά αυτό καλύπτεται από το γεγονός ότι η επίθεση που έγινε στα διεθνή ύδατα αποτελεί πράξη πειρατείας και η Τουρκία έχει νομικά το δικαίωμα να προστατεύει φορτηγά πλοία της σε διεθνή ύδατα όπου έχουν γίνει πειρατικές επιθέσεις. Αυτό το νομικό καθεστώς χρησιμοποιήθηκε και στην περίπτωση της Σομαλίας, όπου πολεμικά πλοία διάφορων χωρών προστατεύουν τα εμπορικά πλοία συμφερόντων τους. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να δημιουργήσει τεράστιο πονοκέφαλο στο ΝΑΤΟ, γιατί σε περίπτωση που το Ισραήλ επιτεθεί εναντίον τουρκικών πολεμικών πλοίων, πρέπει αυτομάτως να ενεργοποιηθεί ο όρος της συμμαχίας που υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να σπεύσουν στο πλευρό του μέλους που δέχεται επίθεση. Θα δημιουργήσει επίσης επιπλέον πονοκέφαλο στο Ισραήλ, μιας και θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων ή να περιμένει τους Τούρκους στα 12 ναυτικά μίλια και να τους επιτεθεί, ή να τους επιτεθεί στα διεθνή ύδατα, ή να αφήσει τη νηοπομπή να περάσει στη Γάζα. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις μιλάμε για πόλεμο καταρχήν μεταξύ Τουρκίας - Ισραήλ και στη συνέχεια μια διαδικασία ντόμινο στην περιοχή, στην τρίτη περίπτωση ακυρώνεται στην πράξη ο σχεδιασμός του Ισραήλ για εμπάργκο των Παλαιστινίων.
--------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------
ου κ. Ελευθέριου Καραγιάννη, πρέσβη επι τιμή
Ό Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και από 1ης Μαϊου 2009 Υπουργός των Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου ,έγινε περισσότερο γνωτός για το δόγμα του περί εξωτερικής πολιτικής της χώρας του που φέρει το όνομα του παρά για τα επιτεύγματα του.
Όπως οι περισσότεροι Καθηγητές Πολιτικών Επιστημών ή Διεθνών Σχέσεων και ο κ. Νταβούτογλου διακατέχεται από μεγαλεπίβουλους οραματισμούς και σχεδιασμούς επί χάρτου, που ουδεμίαν ή ελαχίστην σχέσην έχουν με την πραγματικότητα. Αν είχε διατελέσει πρώτα Υπουργός των Εξωτερικών και αποφάσιζε μεταγενέστερα να εκφράσει το δόγμα του είναι αδιαμφισβήτητο ότι το περιεχόμενο του θα ήταν πολύ διαφορετικό και πάντως πιό ρεαλιστικό από το σημερινό. ΄Ενας προκάτοχος του ,ο εβραιογερμανός Καθηγητής κ.Χένρυ Κίσσινκερ, που έγινε Αμερικανός υπήκοος και χρημάτισε Υπουργός των Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ο πρώτος διδάξας , με την μόνη διαφορά ότι για καλή του τύχη και κακή τύχη των υπολοίπων ,ασκούσε την εξωτερική πολιτική μίας χώρας παντοδύναμης οικονομικά και κυρίως στρατιωτικά. Ο μεν κ.Κίσσιγκερ άφησε πολιτικούς και διπλωματικούς επιγόνους ,στις ΗΠΑ όμως , ενώ ο μιμητής του, κ.Νταβούτογλου ανήκει στην Ανατολή και στις σύνθετες και πολύπλοκες ισορροπίες που επικρατούν στην περιοχή , όπου η χώρα του δεν έχει απολύτως καμμία θετική εικόνα , βαρυνόμενη με δύο γενοκτονίες και βάρβαρη κατοχή της περιοχής στην οποίαν ο κ.Νταβούτογλου επιδιώκει να επαναφέρει σήμερα την διπλωματική και πολιτική επιρροή της χώρας του.
Ο Καθηγητής κ.Νταβούτογλου από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 εξέφραζε σε διάφορα ακαδημαϊκά κείμενα τις απόψεις του για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τις οποίες αναπροσάρμοζε ανάλογα με τις εξελίξεις και τις δημιουργούμενες ισσοροπίες μέχρις ότου τις αποκρυστάλωσε στο βιβλίο του « Στρατηγικό βάθος» το οποίο εκδόθηκε το 2001 και στο οποίο εμπεριέχονται οι γεωστρατηγικές απόψεις του που σχηματίζουν το αποκαλούμενο δόγμα Νταβούτογλου.
Οι απόψεις του αυτές άρχισαν να βλέπουν το φώς της πρακτικής εφαρμογής λόγω της ενεργού ένταξης του στις γραμμές του Κόμματος της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του κ. Ερντογάν που Κυβερνά την Τουρκία από το 2002.
Οι βασικές γραμμές στις οποίες στηρίζει το γεωστρατηγικό του οικοδόμημα είναι τρείς. Α) χρήση ειρηνικών μέσων ή ήπιας πολιτικής ή άλλως προληπτικής διπλωματίας Β) επίλυση όλων των διμερών διαφορών με τους γείτονες ( μηδενικά προβλήματα ) Γ) επίτευξη λύσεων που να εξασφαλίζουν ισομερή αποτελέσματα για τους εμπλεκόμενους ,τουτέστιν την win-win επίλυση των διαφορών. Για να μπορέσουν όμως να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί θα πρέπει πρώτα η Τουρκία να απαλλαγεί από την μιλιταριστική εικόνα που έχουν οι τρίτοι γι΄ αυτήν, δεύτερον να αναπτύξει φιλικές σχέσεις με τις γειτονικές της χώρες και τρίτον να βρεί μία αποδεκτή γι’ αυτήν λύση στο Κουρδικό πρόβλημα που όμως να μην την απομακρύνει από τους Κόυρδους του Ιράκ λόγω των βλέψεων της στην Μοσούλι και στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου.
Υποστηρίζει ότι λόγω της ιστορίας της και της γεωγραφικής της θέσης ,η Τουρκία κατέχει «στρατηγικό βάθος» και ως εκ τούτου δύναται να διαδραματίσει ρόλο «κεντρικής δύναμης» και όχι μόνον « περιφερειακής δύναμης» στα Βαλκάνια .
Κατά τον κ.Νταβούτογλου η Τουρκία δεν πρέπει να περιοριστεί στο ρόλο της γέφυρας μεταξύ Ανατολής –Δύσης ή του συνδέμου μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανικών Κρατών-Δύσης ,που εξαγγέλουν οι Δυτικοί (Ε.Ε και ΗΠΑ) αλλά μπορεί να διαδραματίσει ρόλον πέραν των Βαλκανίων ,όπως στη Μ.Ανατολή, Κεντρική Ασία, Καύκασο, Αφρική ,Λατινική Αμερική , κλπ.
Θεωρεί ότι για να μπορέσει η Τουρκία να υλοποιήσει τον ρόλο της Κεντρικής Δύναμης θα πρέπει να δράσει αυτοτελώς πρός ίδιον στρατηγικόν όφελος και όχι ως εντολοδόχος άλλων μεγάλων Δυνάμεων. Τουτέστιν επιδιώκει να αναρριχηθεί στο επίπεδο της Βραζηλίας, Ινδίας, ακόμη και Ρωσίας ,Κίνας.
Για να μπορέσει να επιτύχει, στις περιοχές που στοχεύει ,την εξωτερική πολιτική που πρεβεύει ο κ.Νταβούτογλου θα πρέπει η Τουρκία να διαδραματίζει αν όχι τον αποκλειστικό παράγοντα τουλάχιστον τον σημαντικότερο παράγοντα ,ώστε να μπορέσει να ασκήσει την επιρροή που επιδιώκει. Ομως.
Στα Βαλκάνια , οι , Βουλγαρία, Ρουμανία,Σλοβενία , Ελλάδα , είναι ήδη Μέλη της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ που σημαίνει ότι τόσον οι πολιτικές όσο και στρατιωτικές τους επιλογές επηρεάζονται σημαντικότατα από την ένταξη τους στους δύο αυτούς Οργανισμούς , ενώ τα υπόλοιπα Βαλκάνια είτε είναι υπό ένταξη είτε υπο διαπραγμάτευση με Ε.Ε και ΝΑΤΟ . ΄Αρα η «Δυτική Οθωμανική Αυτικρατορία» με την κοινή ιστορία και πολιτισμό που πρεσβεύει ο κ. Νταβούτογλου, δεν υπάρχει όπως αυτός την οραματίζεται.
Στην Μέση Ανατολή ,όπου εκτεινόταν η «Ανατολική Οθωμανική Αυτοκρατορία» , σημαντική άν όχι αποκλειστική επιρροή έχουν οι ΗΠΑ, δευτερόντως ,αλλά με ουσιαστικό ρόλο ,το Ισραήλ και τριτευόντως σε μερικές χώρες , η Ρωσσία. Ως εκ τούτου το βασικό στοιχείο της κοινής ιστορίας και πολτισμού στο οποίο στηρίζεται το δόγμα δεν ανταποκρίνεται πλέον στις σημερινές πραγματικότητες και πολιτικές δυναμικές.
Στην Κεντρική Ασία – Καύκασο πέραν της σημαντικής επιρροής που συνεχίζει να ασκεί η Ρωσσία , η παρουσία των ΗΠΑ είναι ιδιαιτέρως έντονη ενώ οι πολλά υποσχόμενες Τουρκικές εξαγγελίες των αρχών του 1990 απεδείχθησαν φρούδες ελπίδες κατά ομολογίαν και Τούρκων επισήμων.
Στην Αφρική , η Κινεζική παρουσία είναι όχι μόνον οικονομικά έντονη αλλά και πολιτικά καθώς και το Αμερικανικό ενδιαφέρον. Επί πλέον τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες αυτές ,πέραν των εγχωρίων παραγόντων που τα προκαλούν προέρχονται και από μακρόχρονες επιρροές τρίτων χωρών είτε πρώην αποικιοκρατικών δυνάμεων είτε οικονομικών νεοαποικιοκρατών και η Τουρκία όσο και αν προσπαθήσει θα είναι «εκτός κλίματος»
Στην Λ.Αμερική ,μπορεί οι ΗΠΑ να αποδυνάμωσαν το ενδιαφέρον τους , δεν θα ανεχθούν όμως εξελίξεις που θα στρέφονται κατά της ασφάλειας ή των συμφερόντων τους. ΄Αρα η παρουσία τους άν και υπνότουσα είναι ορατή.
Με τις ανωτέρω συνοπτικές επισημάνσεις αποδεικνύεται ότι η Τουρκία για να εφαρμόσει το δόγμα Νταβούτογλου αντιμετωπίζει επί πλέον και δύο πολύ σοβαρά προβλήματα που είναι εξωγενή και ενδογενή.
Α) Εξωγενή
Η Τουρκία για να επιτύχει τον ρόλο που επιδιώκει θα πρέπει είτε να έλθει σε συγκρουση με τα συμφέροντα Δυνάμεων που ήδη ασκούν την επιρροή τους στην περιοχή είτε να διαπραγματευτεί μαζί τους . Εξ’ άλλου η μεγαλύτερη προσέγγιση της με την Ε.Ενωση θα την υποχρεώνει να ασκεί κοινές πολιτικές σε πολλά μέρη της υφηλίου που μπορεί μεν να απηρεάζονται μέχρις ενός βαθμού από Τουρκικές προτάσεις, δεν θα καθορίζονται όμως απ’ αυτήν ,αλλά από τους μεγάλους παίχτες της Ε.Ε. Συνακόλουθα δεν θα μπορεί να ασκήσει αυτοτελή εξωτερική πολιτική όπως την επιδιώκει ο κ. Νταβούτογλου. Κραυγαλέο παράδειγμα αποτελεί αυτό της Ισπανίας η οποία στην φαρέτρα των επιχειρημάτων της για ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα προ 25ετίας ήταν και η καθοριστική επιρροή που ασκούσε στις χώρες της Λ.Αμερικής και πρώην αποικίες της ,επίδραση που προσέφερε ως προίκα στην Ε.Κοινότητα και που με την πάροδο του χρόνου χάθηκε στο άπειρο.
Β) Ενδογενή
Η Τουρκία για να μπορέσει να ασκήσει την εξωτερική πολιτική που στοχεύει θα πρέπει α) όχι μόνο να ξεκαθαρίσει το εσωτερικό πολιτικό τοπίο μεταξύ στρατού και πολιτικής εξουσίας αλλά β) να συνεχίσει τον εκδημοκρατισμό της ,που βραδυπορεί από το 2005 και που τον προωθούσε λόγω πιέσεων της Ε.Ενωσης ,και γ)να διατηρήσει την οικονομική της ανάπτυξη.Τρείς παράγοντες που η ομαλή εξέλιξη τους δεν είναι και τόσο βέβαιη.
Τέλος, για να μπορέσει η Τουρκία να ασκήσει επιρροή στις Ισλαμικές χώρες θα πρέπει να επικρατήσει το Θρησκευτικό στοιχείο στην Τουρκία περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο. Θα πρέπει ως εκ τούτου να ερμηνεύεται το ξεκαθάρισμα ισχύος μεταξύ στρατού-πολιτικών και υπ’ αυτό το πρίσμα .Στην περίπτωση όμως αυτή, η Τουρκία , ως Σουνιτικό Κράτος, θα έλθει σε αντιπαράθεση με τους Σιϊτες και ειδικά το Ιράν , αλλά και με την Σ.Αραβία , Αίγυπτο ( Σουνίτες) που δεν θα επιθυμούν να δούν τον δικό τους ρόλο μειούμενο από την Τουρκία στον Ισλαμικό κόσμο.
Ε.Ν.Καραγιάννης
Πρέσβυς ε.τ.
02.06.2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου