ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε

ΒΑΣΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε

Σπύρος Τζόκας

Μέλος της Γραμματείας Τ.Ε.Π

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελ.
1.ΤΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ; 2-3
2.ΜΕ ΤΙ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ Η ΈΝΩΣΗ; 3-5
3. Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 5-7
4.ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ 7-11
5.Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ 11-12
6.Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩ 12-13
7.Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 14-15
8.ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΕΝΩΣΗ; 15
9. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 16-18
10.Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ — ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ 18-20
11. συνθήκη της Λισαβόνας 20-24
12. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑ 24-25
13. Η Ε.Ε ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ ΕΠΙ ΤΟ ΧΕΙΡΟΝ 25- 29
1.ΤΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ;

H E.E σύμφωνα με τους εμπνευστές της εξυπηρετεί:

α)Την ειρήνη στη γηραιά ήπειρο.

Πριν να πάρει τη μορφή συγκεκριμένου πολιτικού σχεδιασμού, η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης απασχολούσε μόνο ορισμένους φιλοσόφους και οραματιστές. Ο Βίκτωρ Ουγκώ, παραδείγματος χάρη, οραματιζόταν τις ειρηνικές «Ευρωπαϊκές Ηνωμένες Πολιτείες» εμπνεόμενες από ανθρωπιστικά ιδεώδη.

Το όνειρο αυτό γκρεμίστηκε με δύο τρομερούς πολέμους οι οποίοι ρήμαξαν την ευρωπαϊκή ήπειρο το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.

Όμως, από τα συντρίμμια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου γεννήθηκε μια νέα ελπίδα. Ο Ρομπέρ Σουμάν (ο γάλλος υπουργός εξωτερικών) ενστερνίστηκε μια ιδέα του Ζαν Μονέ και στις 9 Μαΐου 1950, πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ). Η απόφαση να τεθεί η παραγωγή άνθρακα και χάλυβα υπό τον κοινό έλεγχο της «Ανώτατης Αρχής» είχε μεγάλη συμβολική σημασία. Οι πρώτες ύλες του πολέμου μετατρέπονταν σε μέσα συμφιλίωσης και ειρήνης.

Αυτό το μεγαλόψυχο και θαρραλέο εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία. Ήταν η απαρχή μιας ειρηνικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για περισσότερο από μισό αιώνα.

β) Την ασφάλεια

Η ΕΕ οφείλει να εγγυάται αποτελεσματικά την ασφάλεια των 27 κρατών μελών της. Πρέπει να συνεργάζεται εποικοδομητικά με τις γειτονικές περιοχές της: τις χώρες της νότιας Μεσογείου, τα Βαλκάνια, τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή.

γ) Την οικονομική και κοινωνική αλληλεγγύη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει οικοδομηθεί βάσει πολιτικών στόχων, αλλά ο δυναμισμός και τη επιτυχία της βασίζονται σε οικονομικά θεμέλια.

Για να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και για να αντιμετωπιστεί ο παγκόσμιος ανταγωνισμός, σε έναν αιώνα όπου οι δημογραφικές τάσεις ευνοούν άλλες ηπείρους, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να συνεχίσουν την ενοποίησή τους. Κανένα κράτος μέλος δεν είναι σε θέση από μόνο του να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του στο πλαίσιο των παγκόσμιων συναλλαγών..

δ) Τη στενότερη συνεργασία για την ανάπτυξη ενός κοινωνικού προτύπου

Το παλαιό ρητό «η ισχύς εν τη ενώσει» είναι σήμερα για τους Ευρωπαίους περισσότερο παρά ποτέ επίκαιρο. Η ισχύς της Ευρώπης απορρέει από την ικανότητά της να αναλαμβάνει κοινή δράση με αποφάσεις που λαμβάνουν δημοκρατικά θεσμικά όργανα: το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο Υπουργών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Δικαστήριο και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ο οποίος υιοθετήθηκε στη Νίκαια στις 7 Δεκεμβρίου 2000, εμπεριέχει όλα τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται από τα 27 κράτη μέλη και τους πολίτες της Ένωσης.

Η "αρχή της επικουρικότητας", που αναφέρθηκε για πρώτη φορά στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, αποτελεί βασική αρχή για τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σημαίνει ότι η ΕΕ και τα όργανά της ενεργούν μόνο όταν η δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη από τη δράση σε εθνικό επίπεδο. Εγγυάται ότι δεν υπάρχει άσκοπη παρέμβαση στην καθημερινή ζωή των πολιτών της. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα είναι ένα πολύτιμο στοιχείο που πρέπει να διατηρηθεί και ένα πλεονέκτημα που πρέπει να αξιοποιείται. Δεν πρέπει κατά κανένα τρόπο να συγχέεται με την ομοιομορφία, η οποία θα ήταν πηγή ματαίωσης και την οποία θα απέρριπταν οι Ευρωπαίοι.

2. ΜΕ ΤΙ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ Η ΈΝΩΣΗ;

   Τα άτομα που συνέταξαν τη Συνθήκη της Ρώμης καθόρισαν την ακόλουθη αποστολή για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα: "Με τη δημιουργία μιας κοινής αγοράς και την προοδευτική προσέγγιση της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών, να προάγει την αρμονική ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων στο σύνολο της Κοινότητας, τη συνεχή και ισόρροπη επέκταση της οικονομίας, αυξημένη σταθερότητα, επιταχυνόμενη ανύψωση του βιοτικού επιπέδου και σχέσεις περισσότερο στενές μεταξύ των κρατών μελών που συνενώνει".

   Η ενιαία αγορά ολοκληρώθηκε το 1993 και το ευρώ τέθηκε σε κυκλοφορία το 2002.  Για να μπορέσουν, όμως, όλοι οι τομείς της οικονομίας και όλες οι περιφέρειες της Ευρώπης να επωφεληθούν από αυτά τα επιτεύγματα, πρέπει να στηρίζονται από "διαρθρωτικές πολιτικές" που χρηματοδοτούνται και συνεχίζονται με τη δέσμευση και την αποφασιστικότητα της ίδιας της ΕΕ.

α) Περιφερειακή δράση

   Η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ συνίσταται κυρίως στη διάθεση κεφαλαίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις μειονεκτικές περιφέρειες και τις ομάδες πληθυσμού. Τα κεφάλαια αυτά χρησιμοποιούνται για να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη των καθυστερημένων περιφερειών, για την ανασυγκρότηση των παλαιών βιομηχανικών περιοχών, για να βοηθηθούν οι νέοι και μακροχρόνια άνεργοι να βρουν εργασία, για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και την ενίσχυση των μειονεκτικών αγροτικών περιοχών. Τα κεφάλαια διατίθενται μέσω ειδικών ταμείων.  Για να εστιαστούν τα κεφάλαια αυτά στους τομείς στους οποίους θα έχουν το μεγαλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, η ΕΕ έχει καθορίσει τρεις στόχους προτεραιότητας.

   Ο Στόχος 1 αφορά την ανάπτυξη των περιφερειών στις οποίες ο παραγόμενος πλούτος δια του αριθμού των κατοίκων – που είναι γνωστός με τον όρο "κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ)" - είναι κατώτερος από το 75% του μέσου όρου της ΕΕ. Χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη της οικονομίας αυτών των περιφερειών μέσω της δημιουργίας των αναγκαίων υποδομών, της παροχής καλύτερης κατάρτισης στον τοπικό πληθυσμό και την ενθάρρυνση των επενδύσεων σε τοπικές επιχειρήσεις.

  Ο Στόχος 2 αφορά την ενίσχυση των άλλων περιφερειών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Οι περιοχές αυτές είναι περιοχές στο στάδιο της αναδιάρθρωσης της οικονομίας τους, παρακμάζουσες αγροτικές περιοχές, περιοχές αλιείας σε περίοδο κρίσης ή αστικές περιοχές με σοβαρά προβλήματα.

  Ο Στόχος 3 επιδιώκει την καταπολέμηση της ανεργίας μέσω του εκσυγχρονισμού των συστημάτων επαγγελματικής κατάρτισης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας.

β) Η κοινωνική διάσταση

  Στόχος της κοινωνικής πολιτικής της ΕΕ είναι να εξαλείψει τις σημαντικότερες ανισότητες στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) ιδρύθηκε το 1961 για να προωθήσει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και να βοηθήσει τους εργαζόμενους να μετακινηθούν από μια μορφή εργασίας και από μια γεωγραφική περιοχή σε μια άλλη.

γ) Πολιτική απασχόλησης

   Κατά την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, οι πολίτες της ΕΕ ζητούσαν επιτακτικότερα από τις κυβερνήσεις τους να λάβουν αποτελεσματικότερα μέτρα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Έτσι, ένα νέο κεφάλαιο για την απασχόληση προστέθηκε στη Συνθήκη του Άμστερνταμ με το οποίο η δημιουργία θέσεων απασχόλησης ανάγεται σε προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ.

   Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας, το Μάρτιο του 2000, ενίσχυσε και διεύρυνε το πεδίο της "στρατηγικής του Λουξεμβούργου". Η στρατηγική αυτή έγινε γνωστή ως "στρατηγική της Λισσαβόνας" και καθόρισε ένα νέο και πολύ φιλόδοξο στόχο: να γίνει η ΕΕ, μέσα σε μια δεκαετία, "η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης στον κόσμο, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή".

γ) Η χρηματοδότηση των κοινών πολιτικών

δ) Η μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής

   Στη σύνοδο κορυφής του Βερολίνου, όπου εγκρίθηκαν οι ρυθμίσεις του "Προγράμματος δράσης 2000" το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε τη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), με στόχο να μειωθούν οι γεωργικές δαπάνες και να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας.

    ε) Η ΚΑΠ άρχισε να μορφοποιείται στις λεπτομέρειές της στις αρχές της δεκαετίας του ’60.

     Το 1968 θεωρείται το πρώτο έτος κατά το οποίο η ΚΑΠ λειτούργησε, έτος κατά το οποίο τα περισσότερα εθνικά μέτρα στήριξης αποσύρθηκαν και αντικαταστάθηκαν βαθμιαία από το κοινοτικό σύστημα. Γενικά, κατά την διάρκεια της πλήρους λειτουργίας του από το 1968 και για 25 και πλέον χρόνια, η στήριξη του γεωργικού εισοδήματος εξασφαλιζόταν μέσα από ένα σύστημα στήριξης των τιμών μέσω δηλαδή κοινών εγγυημένων τιμών για τα κύρια προϊόντα. Από τις αρχές όμως της δεκαετίας του 1980 και μάλιστα προς το τέλος των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας για την ένταξή της4, άρχισαν να κάνουν έντονη την εμφάνισή τους τα δύο κύρια προβλήματα της ΚΑΠ.

v     Απαράδεκτα πλεονάσματα που δεν μπορούσαν να διατεθούν τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική αγορά, ακόμη και με τις επιδοτούμενες τιμές.

v     Η απορρόφηση όλο και υψηλότερων δημοσιονομικών πόρων από τον κοινοτικό προϋπολογισμό για την εξυπηρέτηση του συστήματος.

    Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2002 κατέληξε σε οριστικές αποφάσεις σε ό,τι αφορά το τελικό χρονοδιάγραμμα της διεύρυνσης, προκειμένου η πλήρης ένταξη των νέων κρατών να πραγματοποιηθεί από 1/1/2004. Στο πλαίσιο αυτό τον Δεκέμβριο 2002, προχώρησε η λεγόμενη «ενδιάμεση» αναθεώρηση της ΚΑΠ. Στην πράξη αντί η διεύρυνση της Ε.Ε. να συνοδευτεί με αύξηση του προϋπολογισμού και προγράμματα αναδιαρθρώσεων, συνοδεύτηκε από αλλαγές που δυσχέραιναν την θέση των αγροτών κυρίως των χωρών του ευρωπαϊκού νότου.

ε) Βιώσιμη ανάπτυξη

Οι πολιτικές της ΕΕ εστιάζονταν αρχικά στη στήριξη της ενιαίας αγοράς, αλλά σταδιακά έπρεπε να περιλάβουν και άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ευρωπαϊκής κοινωνίας: προστασία του περιβάλλοντος· δημόσια υγεία· δικαιώματα των καταναλωτών· ανταγωνισμός και ασφάλεια στις μεταφορές· εκπαίδευση και πρόσβαση στον πολιτισμό.

στ)Τεχνολογική καινοτομία

      Η κοινή έρευνα στο επίπεδο της ΕΕ έχει στόχο να συμπληρώσει τα εθνικά ερευνητικά προγράμματα. Εστιάζεται σε έργα που υλοποιούνται από διάφορα εργαστήρια διαφορετικών κρατών της ΕΕ. Χρηματοδοτεί τη βασική έρευνα σε τομείς όπως η ελεγχόμενη θερμοπυρηνική σύντηξη (μια εν δυνάμει ανεξάντλητη πηγή ενέργειας για τον 21ο αιώνα) μέσω του Κοινού Ευρωπαϊκού Προγράμματος Torus (JET). Ενθαρρύνει επίσης την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (Ε&ΤΑ) σε βασικές βιομηχανίες, όπως η βιομηχανία ηλεκτρονικών και υπολογιστών, η οποία αντιμετωπίζει σκληρό ανταγωνισμό από περιοχές εκτός της Ευρώπης.

3. Η ΕΥΡΩΠΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

    Ευρώπη των λαών ή Ευρώπη των εμπόρων; Η διαδικασία της ευρωπαϊκής οικοδόμησης ξεκίνησε με βάση ένα πολιτικό όραμα των ιδρυτών της ΕΕ. Το πρώτιστο μέλημά τους ήταν να εξασφαλιστούν οι όροι που δεν θα επέτρεπαν ποτέ να ξαναγίνουν πόλεμοι σαν αυτούς που είχαν ρημάξει την Ευρώπη στο παρελθόν. Όμως, για να οικοδομηθεί μια αποτελεσματική Ευρώπη σε όσο το δυνατό πιο γερά θεμέλια, υιοθέτησαν μια ρεαλιστική προσέγγιση, δημιουργώντας μια ευρωπαϊκή αλληλεγγύη σε πολύ συγκεκριμένους τομείς: άνθρακας και χάλυβας· ενιαία αγορά· γεωργικές πολιτικές· ανταγωνισμός ....

   Έτσι γεννήθηκε μια Ευρώπη την οποία ορισμένοι είχαν αποκαλέσει "τεχνοκρατική", διότι χρειάστηκε εμπειρογνώμονες, οικονομολόγους και δημόσιους υπαλλήλους για να τεθεί σε λειτουργία. Όμως, το αρχικό όραμα δεν θα ήταν δυνατό να υλοποιηθεί στην πράξη, εάν δεν στηριζόταν συστηματικά από τα κοινοτικά θεσμικά όργανα.

Η καθημερινή ζωή της Ευρώπης

   Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον οι παλιές νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις, οι φορολογικοί και τελωνειακοί φραγμοί που περιόριζαν τη δραστηριότητα των ανθρώπων στην Ευρώπη και εμπόδιζαν την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών.

   Τα αποτελέσματα της ενιαίας αγοράς: πρόσβαση σε ένα μεγάλο φάσμα καταναλωτικών αγαθών και προϊόντων· χαμηλές τιμές χάρη στον ανταγωνισμό, πολιτικές που προστατεύουν τους καταναλωτές και το περιβάλλον· εναρμόνιση των τεχνικών προδιαγραφών σε όλο και υψηλότερα επίπεδα.

Η ιθαγένεια

Το άρθρο 17 της Συνθήκης του Άμστερνταμ κατοχυρώνει την ιθαγένεια της Ένωσης: «Πολίτης της Ένωσης είναι κάθε πρόσωπο που έχει την υπηκοότητα ενός κράτους μέλους. Η ιθαγένεια της Ένωσης συμπληρώνει και δεν αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια».

 Θεμελιώδη δικαιώματα

   Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προασπίζει τα δικαιώματα των πολιτών της επιβεβαιώθηκε και στη Νίκαια το Δεκέμβριο του 2000 με την επίσημη έγκριση του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο χάρτης αυτός συντάχθηκε από μια συνέλευση στην οποία συμμετείχαν μέλη του Ευρωπαϊκού και των εθνικών Κοινοβουλίων, αντιπρόσωποι των εθνικών κυβερνήσεων και ένα μέλος της Επιτροπής.

   Τα πρώτα άρθρα κατοχυρώνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην ακεραιότητα του ατόμου, την ελευθερία έκφρασης και συνείδησης. Το κεφάλαιο για την «αλληλεγγύη» συνδυάζει, με πρωτότυπο τρόπο, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα όπως:

το δικαίωμα στην απεργία·

το δικαίωμα των εργαζομένων στην ενημέρωση και τη διαβούλευση.

το δικαίωμα συνδυασμού της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής·

το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική πρόνοια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

   Ο Χάρτης προωθεί επίσης την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και θεσπίζει δικαιώματα όπως η προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, απαγόρευση των πρακτικών της ευγονικής και της αναπαραγωγικής κλωνοποίησης ανθρώπων, το δικαίωμα στην περιβαλλοντική προστασία, τα δικαιώματα των παιδιών και την ηλικιωμένων και το δικαίωμα στη χρηστή διοίκηση.

Η συνείδηση των πολιτών ότι ανήκουν σε ένα σύνολο

   Η ιδέα μιας «Ευρώπης των πολιτών» είναι πολύ νέα. Για να γίνει πραγματικότητα θα απαιτηθεί, μεταξύ άλλων, να υπάρξουν περισσότερα σύμβολα που αντιπροσωπεύουν μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα, όπως στο ευρωπαϊκό διαβατήριο που έχει καθιερωθεί από το 1985, ο Ύμνος της Ευρώπης (Η Ωδή στη χαρά του Μπετόβεν) και η Ευρωπαϊκή Σημαία (ένας κύκλος από 12 χρυσά αστέρια σε μπλε φόντο). Επίσης ένα ευρωπαϊκό δίπλωμα οδήγησης εκδίδεται σε όλα τα κράτη μέλη από το 1996 και μετά.

   "Δεν ενώνουμε κράτη, ενώνουμε λαούς" διακήρυξε ο Ζαν Μονέ ήδη το 1952. Η αποδοχή της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από την κοινή γνώμη εξακολουθεί να αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα τα όργανα της Κοινότητας.

4.ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ

   Η σημερινή ΕΕ αποτελεί την πιο προωθημένη μορφή ολοκλήρωσης, σε ολόκληρο τον κόσμο, ενός συνόλου χωρών που ασκούν από κοινού τα κυριαρχικά τους δικαιώματα σε καθοριστικούς τομείς δραστηριότητας για τους πολίτες: το ενιαίο νόμισμα, την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των υπηρεσιών, των εμπορευμάτων και των κεφαλαίων, την κοινωνική πρόοδο, τους ίσους όρους ανταγωνισμού για να υπάρξει όσο το δυνατό μεγαλύτερο όφελος από μια ανοικτή και δυναμική εσωτερική αγορά.

    α)Οι συνταγματικές βάσεις αυτού του συνόλου είναι:

    η Συνθήκη των Παρισίων περί της ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) του 1951·

    οι Συνθήκες της Ρώμης για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ ή Ευρατόμ) του 1957.

    Αυτές οι ιδρυτικές συνθήκες τροποποιήθηκαν στη συνέχεια:

    το 1986, από την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη·

    το 1992, από τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μάαστριχτ)·

   στις 13 Δεκεμβρίου 2007 η συνθήκη της Λισαβόνας υπογράφηκε από τα είκοσι επτά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

    β) Το πρώτο βήμα για την ευρωπαϊκή οικοδόμηση ήταν η δημιουργία της κοινής αγοράς άνθρακα και χάλυβα μεταξύ των έξι ιδρυτικών κρατών (Βέλγιο, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία Γερμανίας, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες). Τα έξι κράτη μέλη αποφάσισαν στη συνέχεια να οικοδομήσουν μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που θα είχε ως βάση μια κοινή αγορά και θα κάλυπτε ένα μεγάλο φάσμα αγαθών και υπηρεσιών. Οι δασμοί μεταξύ των έξι χωρών καταργήθηκαν πλήρως την 1η Ιουλίου 1968 και οι κοινές πολιτικές, ιδίως η γεωργική πολιτική και η εμπορική πολιτική, τέθηκαν σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.

   Η επιτυχία των έξι κρατών ώθησε τη Δανία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο να ενταχθούν στις Κοινότητες. Αυτή η πρώτη διεύρυνση, με την οποία τα μέλη της Κοινότητας από έξι αυξήθηκαν σε εννέα το 1973, πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα με την διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Κοινότητας με τη θέσπιση νέων πολιτικών [κοινωνικής, περιβαλλοντικής και περιφερειακής πολιτικής] και με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος (ΕΝΣ), το 1979,

   Το 1981 η Ελλάδα προσχώρησε στις Κοινότητας και το 1986 προσχώρησαν η Ισπανία και η Πορτογαλία. Το γεγονός αυτό, έκανε επιτακτική την ανάγκη να θεσπιστούν «διαρθρωτικά» προγράμματα, όπως τα πρώτα Ολοκληρωμένα Μεσογειακά Προγράμματα (ΜΟΠ) που είχαν ως στόχο να μειωθούν οι ανισότητες οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των 12 κρατών μελών.

    γ) Η πολιτική διάρθρωση της Ευρώπης άλλαξε ριζικά με την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989.

   Τα κράτη μέλη διαπραγματεύονταν μια νέα Συνθήκη, η οποία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (δηλ. τους προέδρους ή πρωθυπουργούς των χωρών) στο Μάαστριχτ, το Δεκέμβριο του 1991. Αυτή η «Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση» τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993. Η ΕΟΚ μετονομάστηκε σε «Ευρωπαϊκή Κοινότητα» (ΕΚ). Επιπλέον, προσθέτοντας νέους τομείς διακυβερνητικής συνεργασίας στο υφιστάμενο κοινοτικό σύστημα, η Συνθήκη δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Καθόρισε επίσης νέους φιλόδοξους στόχους για τα κράτη μέλη. Νομισματική ένωση μέχρι το 1999, νέες κοινές πολιτικές, ευρωπαϊκή ιθαγένεια, κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και εσωτερική ασφάλεια.

    Αυτή η νέα δυναμική και η αλλαγή της γεωπολιτικής κατάστασης της ηπείρου οδήγησαν τρεις ακόμη χώρες, την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, να προσχωρήσουν στην ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 1995.

  

   δ)Στη συνεδρίασή του στη Λισσαβόνα, το Μάρτιο του 2000, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια συνολική στρατηγική για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ που θα της επιτρέπει να ανταγωνίζεται στην παγκόσμια αγορά τους άλλους βασικούς συντελεστές, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι νέες βιομηχανικές χώρες.

   Αμέσως μετά τη διεύρυνσή της, η Ευρωπαϊκή Ένωση με 15 πλέον κράτη μέλη, εισήλθε σε διαδικασία μιας νέας και άνευ προηγουμένου μεγάλης διεύρυνσης. Οι πρώην «λαϊκές δημοκρατίες» του σοβιετικού συνασπισμού (η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ρουμανία και η Σλοβακία), τα τρία κράτη της Βαλτικής που δημιουργήθηκαν με την αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης (η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία), μία από τις δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (η Σλοβενία) και δύο χώρες της Μεσογείου (Κύπρος και Μάλτα) κτύπησαν την πόρτα της ΕΕ στα μέσα της δεκαετίας του ’90.

. Στις 13 Δεκεμβρίου 2002 ολοκληρώθηκαν στην Κοπεγχάγη οι διαπραγματεύσεις με τις δέκα από αυτές τις χώρες. Tο 2004 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 25 κράτη μέλη και θα συνεχίσει να διευρύνεται και με άλλες χώρες κατά τα επόμενα έτη. Σήμερα τα κράτη μέλη είναι 27, όπως στον παρακάτω πίνακα.

     ε) Κράτη μέλη της ΕΕ (έτος προσχώρησης)

·                                 Αυστρία (1995)

·                                 Βέλγιο (1952)

·                                 Βουλγαρία (2007)

·                                 Κύπρος (2004)

·                                 Τσεχική Δημοκρατία (2004)

·                                 Δανία (1973)

·                                 Εσθονία (2004)

·                                 Φινλανδία (1995)

·                                 Γαλλία (1952)

·                                 Γερμανία (1952)

·                                 Ελλάδα (1981)

·                                 Ουγγαρία (2004)

·                                 Ιρλανδία (1973)

·                                 Ιταλία (1952)

·                                 Λεττονία (2004)

·                                 Λιθουανία (2004)

·                                 Λουξεμβούργο (1952)

·                                 Μάλτα (2004)

·                                 Κάτω Χώρες (1952)

·                                 Πολωνία (2004)

·                                 Πορτογαλία (1986)

·                                 Ρουμανία (2007)

·                                 Σλοβακία (2004)

·                                 Σλοβενία (2004)

·                                 Ισπανία (1986)

·                                 Σουηδία (1995)

·                                 Ηνωμένο Βασίλειο (1973)

Υποψήφιες χώρες

·                                 Κροατία

·                                 πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

·                                 Ισλανδία

·                                 Μαυροβούνιο

·                                 Σερβία

·                                 Τουρκία

Άλλες ευρωπαϊκές χώρες

·                                 Αλβανία

·                                 Ανδόρρα

·                                 Αρμενία

·                                 Αζερμπαϊτζάν

·                                 Λευκορωσία

·                                 Βοσνία-Ερζεγοβίνη

·                                 Γεωργία

·                                 Λιχτενστάιν

·                                 Μολδαβία

·                                 Μονακό

·                                 Νορβηγία

·                                 Ρωσία

·                                 Άγιος Μαρίνος

·                                 Ελβετία

·                                 Ουκρανία

·                                 Βατικανό

   5. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ

• Οι εθνικές αγορές δημοσίων συμβάσεων έχουν ανοίξει και απαιτούν διαφανείς διαδικασίες και σωστούς ελέγχους για την ανάθεση συμβάσεων δημοσίων προμηθειών και έργων·
• Έχουν σχεδόν εξαλειφθεί οι ανισότητες ανάμεσα στα εθνικά φορολογικά συστήματα με τη θέσπιση ορισμένων κοινών διατάξεων για την έμμεση φορολογία, τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) και τους ειδικούς δασμούς κατανάλωσης·
• Έχουν ελευθερωθεί οι χρηματαγορές και οι αγορές χρηματοοικονομικών υπηρεσιών·
• Έχουν ληφθεί μέτρα για την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών που αφορούν την ασφάλεια και τη ρύπανση και, γενικά, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να αναγνωρίσουν την ισοτιμία των νομοθεσιών της κάθε χώρας και των συστημάτων πιστοποίησης.
• Έχουν αρθεί τα εμπόδια της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων: έχουν καταργηθεί οι έλεγχοι διαβατηρίων στα περισσότερα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ και οι επαγγελματικές ειδικότητες αναγνωρίζονται αμοιβαία από τις χώρες της ΕΕ. Παραδείγματος χάρη, οι δικηγόροι μπορούν να ασκήσουν ευκολότερα σήμερα το επάγγελμά τους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, χάρη στην οδηγία που εκδόθηκε το Νοέμβριο του 1997·
• Το εταιρικό δίκαιο έχει εναρμονισθεί στην ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν ευθυγραμμίσει τις εθνικές νομοθεσίες τους για τα δικαιώματα πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας (εμπορικά σήματα και διπλώματα ευρεσιτεχνίας).

     

  Οι διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη:

        Το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέρχεται από τον τριτογενή τομέα της ο οποίος ελευθερώνεται, αν και η ελευθέρωση ορισμένων κλάδων είναι ταχύτερη σε σχέση με άλλους.

         Η πολιτική στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης

         Η καταπολέμηση της διεθνούς εγκληματικότητας

         Ο λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε το Σύστημα Πληροφόρησης Schengen (SIS). Είναι μια σύνθετη βάση δεδομένων που παρέχει στις αστυνομικές και δικαστικές αρχές τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν πληροφορίες για καταζητούμενα άτομα και για περιουσιακά στοιχεία – παραδείγματος χάρη κλεμμένα αυτοκίνητα ή έργα τέχνης, ή σχετικά με άτομα σε βάρος των οποίων έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης ή έκδοσης.

        Προς ένα ευρωπαϊκό δικαστικό χώρο

        Έχουν εκπονηθεί κοινοτικά προγράμματα για την εναρμόνιση των επαγγελμάτων του τομέα της δικαιοσύνης των διαφόρων κρατών μελών. Το πρόγραμμα Grotius παραδείγματος χάρη, έχει βοηθήσει δικηγόρους και δικαστές να εξοικειωθούν με τη λειτουργία των δικαστικών συστημάτων των άλλων κρατών μελών. Το πρόγραμμα Falcone έχει διευκολύνει τις επαφές μεταξύ δικαστικών και εισαγγελικών αρχών, αστυνομικών δυνάμεων και τελωνειακών αρχών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

       Η οδηγία Μπόλκενσταϊν

       Κινείται μέσα στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου δόγματος που κυριαρχεί δύο και πλέον δεκαετίες στην Ε.Ε. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η δυνατότητα απασχόλησης πολιτών σε χώρες υποδοχής όχι με βάση το δίκαιο αυτών των χωρών, αλλά με βάση το δίκαιο των χωρών προέλευσης. Στην ουσία αναγορεύει το κόστος εργασίας σε βασικό συντελεστή μείωσης της ανταγωνιστικότητας και επιδιώκει να μειώσει το μέσο κόστος εργασίας εισάγοντας φτηνή εργατική δύναμη. Η οδηγία Μπόλκενσταϊν έχει κοινή βάση πολιτικής με τις “Ειδικές Οικονομικές Ζώνες”

6.Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩ

   Από την 1η Ιανουαρίου 2002, περισσότεροι από 300 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες χρησιμοποιούν το ευρώ στις καθημερινές τους συναλλαγές.

  Το ευρώ έχει αντικαταστήσει νομίσματα τα οποία ήταν, για πολλές χώρες, επί αιώνες σύμβολα και μέσα της εθνικής κυριαρχίας τους. Με το νέο νόμισμα, η Ευρώπη έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την οικονομική ενοποίηση. Επίσης, το ευρώ φέρνει πιο κοντά τους ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι μπορούν πλέον να ταξιδεύουν σχεδόν σε ολόκληρη την Ένωση χωρίς να αλλάζουν νόμισμα.

   Οι πρωτεργάτες της ιδέας του ενιαίου νομίσματος προσπάθησαν να διασφαλίσουν τη σταθερότητά του, διότι ο πληθωρισμός κάνει την οικονομία λιγότερο ανταγωνιστική, υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών και μειώνει την αγοραστική τους δύναμη. Έτσι, δημιουργήθηκε μια Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), που έχει έδρα τη Φραγκφούρτη, στην οποία ανατέθηκε η αποστολή να καθορίζει τα επιτόκια για τη διατήρηση της αξίας του ευρώ.

   Στο Άμστερνταμ, τον Ιούνιο του 1997, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε δύο ψηφίσματα:

   Το πρώτο, που είναι γνωστό ως "σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης" υποχρέωσε τις ενδιαφερόμενες χώρες να συνεχίσουν τη δημοσιονομική τους πειθαρχία. Όλες οι χώρες όφειλαν να επιβλέπουν η μία την άλλη και να μην επιτρέψουν σε καμία από αυτές να παρουσιάσει υπερβολικό έλλειμμα.

   Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) είναι ένα κανονιστικό πλαίσιο για τον συντονισμό των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών των χωρών που συμμετέχουν στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Σκοπός του είναι να διασφαλίζει την ευρωστία των δημοσίων οικονομικών, απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία της ΟΝΕ. Το σύμφωνο έχει ένα προληπτικό και ένα αποτρεπτικό σκέλος. Το αποτρεπτικό σκέλος του συμφώνου αφορά τη λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Η διαδικασία αυτή τίθεται σε εφαρμογή όταν το έλλειμμα υπερβαίνει το όριο 3% του ΑΕΠ που προβλέπει η Συνθήκη ΕΚ. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης βασισμένο στα κριτήρια της ΟΝΕ επικρίνεται έντονα για την αναλγησία του, άλλα και διότι ως εργαλείο που αποδείχθηκε απολύτως αναποτελεσματικό. Η κρίση που εξελίσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2009 αποδεικνύει την ορθότητα της κριτικής προς αυτό.

   Το δεύτερο ψήφισμα αφορούσε την οικονομική ανάπτυξη. Ανήγγειλε ότι τα κράτη μέλη και η Επιτροπή είχαν αναλάβει σταθερή δέσμευση να εξασφαλίσουν ότι η απασχόληση θα αποτελούσε απόλυτη προτεραιότητα στο πρόγραμμα της ΕΕ.

   Στο Λουξεμβούργο, το Δεκέμβριο του 1997, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε ένα ακόμη ψήφισμα για το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Το ψήφισμα αυτό περιέχει τη σημαντική απόφαση ότι "οι υπουργοί των χωρών που συμμετέχουν στη ζώνη τη ευρώ μπορούν να συνεδριάζουν άτυπα για να εξετάζουν θέματα που συνδέονται με την κοινή αρμοδιότητά τους όσον αφορά το ενιαίο νόμισμα".

   Η πρόοδος προς τη δημιουργία της ΟΝΕ διευκόλυνε το άνοιγμα και την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς. Το ευρώ έγινε το δεύτερο σημαντικότερο νόμισμα στον κόσμο. Χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο για διεθνείς πληρωμές και ως συναλλαγματικό απόθεμα παράλληλα με το αμερικανικό δολάριο. Η ολοκλήρωση των χρηματαγορών στη ζώνη του ευρώ επιταχύνθηκε και πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις όχι μόνο εισηγμένων εταιρειών αλλά και μεταξύ χρηματιστηρίων.

     Η Συνθήκη της Λισσαβόνας επισημοποιεί τη θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθιστώντας την θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επαναβεβαιώνει ότι η οικονομική και νομισματική ένωση αποτελεί κεντρικό στόχο της ΕΕ.  .

    Από τα   27 μέλη της Ε.Ε. τα 17 χρησιμοποιούν το ευρώ ως νόμισμά τους: Βέλγιο, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία. Τα μέλη της Ε.Ε. που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ είναι: Η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

 7.Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

   Σε οικονομικό, εμπορικό και νομισματικό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κατακτήσει τη θέση μιας μεγάλης παγκόσμιας δύναμης. Διαθέτει σημαντική επιρροή στο εσωτερικών διεθνών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), οι διάφοροι οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών, και στις παγκόσμιες συνόδους κορυφής για το περιβάλλον και την ανάπτυξη.

Μια κοινή πολιτική άμυνας στα σπάργανα

Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ), που προβλέπονται στις συνθήκες του Μάαστριχτ και του Άμστερνταμ και συμπληρώνονται στη Λισσαβόνα  ορίζουν τα βασικά καθήκοντα της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.

"Εάν θελήσω να μιλήσω στους Ευρωπαίους, σε ποιον πρέπει να τηλεφωνήσω;"

Στο μέλλον, θα έχει καθοριστική σημασία η ενότητα δράσης των ευρωπαϊκών χωρών με μια ξεκάθαρη πολιτική για όλους. Οι χώρες της Ένωσης πρέπει να μιλούν με μία φωνή, να δρουν με αποφασιστικότητα για την προάσπιση των βασικών συμφερόντων τους και να επιδεικνύουν αλληλεγγύη όταν τίθεται ζήτημα διασφάλισης του μέλλοντος των ευρωπαϊκών λαών.

Μια Ευρώπη ανοικτή στον υπόλοιπο κόσμο

Η ΕΕ είναι μια ενιαία εμπορική ζώνη με μισό περίπου δισεκατομμύριο καταναλωτές . Από την άποψη αυτή, είναι μια ελκυστικότατη αγορά για τους εξαγωγείς άλλων χωρών. Η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή την επιρροή της για να πείσει τους εμπορικούς εταίρους της να σεβαστούν τους κανόνες του παιχνιδιού οι οποίοι διασφαλίζουν τον υγιή ανταγωνισμό και δίκαιους και ίσους όρους πρόσβασης στην αγορά του καθενός.

Ένας μεγάλος εταίρος στο εσωτερικό του βιομηχανικού κόσμου

Στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο σημαντικότερος εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ο μόνος με τον οποίο διατηρούν μια σταθερή σχέση. Εντούτοις, η Ευρώπη οφείλει να αποκρούσει μια συγκεκριμένη απόπειρα του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών να λάβουν μονομερή μέτρα που απειλούν τα συμφέροντα της Ευρώπης στον κόσμο.

Οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Μεσογείου

   Οι μεσογειακοί εταίροι της ΕΕ ήταν οι πρώτοι με τους οποίους η Ευρώπη καθιέρωσε ειδικές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις. Βάσει του προγράμματος MEDA, η ΕΕ χορηγεί στις χώρες της Μεσογείου χρηματοδοτική ενίσχυση ύψους 5,3 δισεκατ. € κατά την περίοδο 2000-2006.

8.ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΈΝΩΣΗ;

    Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνομοσπονδία χωρών, αλλά δεν είναι ομοσπονδιακό κράτος. Στην πραγματικότητα, είναι κάτι τελείως νέο και μοναδικό στην ιστορία.

   Το πολιτικό της σύστημα εξελίσσεται εδώ και  χρόνια και βασίζεται σε ένα σύνολο Συνθηκών, από τις συνθήκες που υπεγράφησαν στο Παρίσι και τη Ρώμη στη δεκαετία του 1950 μέχρι τις Συνθήκες του Μάαστριχτ, του Άμστερνταμ και της Νίκαιας οι οποίες συμφωνήθηκαν τη δεκαετία του 1990 και της Λισσαβόνας το 2007.

   Βάσει αυτών των Συνθηκών, τα κράτη μέλη της Ένωσης παραχωρούν μέρος της εθνικής κυριαρχίας τους στα κοινά θεσμικά όργανα.

  Οι Συνθήκες αποτελούν αυτό που είναι γνωστό ως «πρωτογενής» νομοθεσία. Με βάση αυτές τις Συνθήκες θεσπίζονται πάρα πολλές νομοθετικές πράξεις (γνωστές ως "παράγωγο δίκαιο") που έχουν άμεση επίπτωση στην καθημερινή ζωή των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το παράγωγο δίκαιο αποτελείται κυρίως από κανονισμούς, οδηγίες και συστάσεις.

   Αυτοί οι νόμοι, μαζί με τις πολιτικές της ΕΕ γενικά, είναι αποτέλεσμα αποφάσεων που λαμβάνουν τρία κύρια θεσμικά όργανα:

• το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που αντιπροσωπεύει τα κράτη μέλη),
• το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (που αντιπροσωπεύει τους πολίτες)
• η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ένα πολιτικά ανεξάρτητο όργανο που προασπίζει το συλλογικό ευρωπαϊκό συμφέρον) και
• το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συμμετέχουν οι πρόεδροι ή οι πρωθυπουργοί όλων των χωρών της ΕΕ
• ΑΛΛΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ Ε.Ε: Το Δικαστήριο, Το Ελεγκτικό Συνέδριο, Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, Η Επιτροπή των Περιφερειών, Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

   9. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

   Είναι επτά και μετά τις ευρωεκλογές του 2009 παρατάσσονται με την ακόλουθη δύναμη.

Πολιτικές Ομάδες Επτά (7)

Έδρες 724

1.      Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Χριστιανοδημοκράτες) 2.      Ομάδα προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 3.      Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη 4.      Πράσινοι / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία 5.      Ευρωπαίοι Συντηρητικοί Μεταρρυθμιστές 6.      Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών 7.      Ευρώπη Δημοκρατίας και Ελευθερίας

271 190 85 58 57 34 29

Το 1989 ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά με τη συμμετοχή τεσσάρων κομμάτων: του Κομμουνιστικού της Ιταλίας (PCI), της Ενωμένης Αριστεράς της Ισπανίας (IU), του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Δανίας (SPP) και του Συνασπισμού από την Ελλάδα.

Το 1994 με την έναρξη της τέταρτης κοινοβουλευτικής περιόδου, σχηματίστηκε η Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά με τη συμμετοχή και άλλων κομμάτων, όπως του ΚΚΕ, του ΚΚ Πορτογαλίας, του ΚΚ Γαλλίας και της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης από Ιταλία.

Μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας με την τέταρτη διεύρυνση της ΕΕ το 1995 προστέθηκε στον τίτλο: Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών και ο τίτλος από τότε παραμένει Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών (GUE/NGL)

Στην σημερινή σύνθεση της η Ομάδα αποτελείται από 35 ευρωβουλευτές από 12 χώρες και τα παρακάτω κόμματα:

1.      Αριστερά Γερμανίας

2.      ΚΚ Γαλλίας

3.      Μέτωπο Αριστεράς (Γαλλία)

4.      Ανεξάρτητοι (Γαλλία)

5.      Αριστερό Μπλοκ Πορτογαλίας

6.      ΚΚ Πορτογαλίας

7.      ΚΚ Ισπανίας/Ενωμένη Αριστερά Ισπανίας

8.      ΣΥΡΙΖΑ (Ελλάδα)

9.      ΚΚ Ελλάδας

10. ΑΚΕΛ (Κύπρος)

11. Σινν Φέϊν (Μεγάλη Βρετανία)

12. Σοσιαλιστικό Κόμμα Ολλανδίας

13. Σοσιαλιστικό Κόμμα Ιρλανδίας

14. ΚΚ Βοημίας Μοραβίας (Τσεχία)

15. Αριστερό κόμμα (Σουηδία)

16. Σοσιαλιστικό κόμμα (Λετονία)

Κοκκινοπράσινη Συμμαχία (Δανίας)

Η Ομάδα επίσης διατηρεί σχέση συνεργασίας με τα εξής κόμματα που δεν εκπροσωπούνται στο Ευρωκοινοβούλιο:

·         Κομμουνιστική Επανίδρυση (Ιταλία)

·         Κόμμα Ιταλών Κομμουνιστών

·         Αριστερά Λουξεμβούργου

·         Εργατικό Κόμμα Ελβετίας

·         Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα Νορβηγίας

·         Vas (Φιλανδία)

    Το κόμμα “Ευρωπαϊκή Αριστερά” πραγματοποίησε το ιδρυτικό Συνέδριο του στην Ρώμη στις 8-9 Μαΐου του 2004. Η ιδέα για την ίδρυση πανευρωπαϊκού κόμματος είχε αρχίσει νωρίτερα από το 2000. Για περίπου τρία χρόνια υπήρχε δυστοκία για την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών. Το 2002 στις ημέρες που ιδρύθηκε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην Φλωρεντία με πρωτοβουλία του ΣΥΝ και την σύμφωνη γνώμη του PDS Γερμανίας (σήμερα Dei Linke), του Γαλλικού ΚΚ και του Ισπανικού ΚΚ επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες. Ανατέθηκε στον ΣΥΝ να οργανώσει προπαρασκευαστική συνάντηση η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Μάρτη του 2003. Οι επόμενες δύο συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν επίσης στην Ελλάδα. Αθήνα και Θεσσαλονίκη και ακολούθησαν οι Βρυξέλλες, η Μαδρίτη, η Ρώμη, το Παρίσι, το Βερολίνο και πάλι Αθήνα. Η συνάντηση στην Φλωρεντία υπήρξε καταλυτική δεδομένου ότι τα τρία κόμματα (το Ισπανικό ΚΚ απουσίαζε σε εκείνη τη φάση) επέδειξαν αποφασιστικότητα να προχωρήσουν έστω και αν έμεναν μόνο αυτά στην συνέχεια.

  Η συνέχεια όμως υπήρξε ιδιαίτερα θετική καθώς σήμερα το κόμμα “Ευρωπαϊκή Αριστερά” αριθμεί 28 τακτικά μέλη και 10 παρατηρητές.

   Τα όργανα του ΚΕΑ είναι ο Πρόεδρος, το συμβούλιο των Προέδρων και η Εκτελεστική Επιτροπή. Ωστόσο μετά το 3ο Συνέδριο και την εκλογή τριών (3) Αντιπροέδρων λειτουργεί 5μελής ομάδα ως Προεδρείο, με την συμμετοχή και του οικονομικού υπευθύνου.

   Επίσης λειτουργούν δίκτυα ιδιαιτέρων ενδιαφερόντων όπως Συνδικαλιστών, Γυναικών κλπ.

    Μετά την καθιέρωση της δυνατότητας τα κόμματα να έχουν και ερευνητικά επιστημονικά κέντρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο το “Transform Europe” πιστοποιήθηκε στην Ε.Ε. ως επιστημονικό κέντρο του ΚΕΑ.

   Μέχρι σήμερα έχουν πιστοποιηθεί τα εξής 10 επιστημονικά κέντρα των κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δηλαδή όσα και τα πιστοποιημένα κόμματα.

·         Centre Maurits Coppieters

·         Centre for European Studies

·         Europa Osservatorio Sulle Politiche Dell'unione

·         European Liberal Forum

·         Fondation Politique Europeenne Pour La Democratie

·         Foundation for EU Democracy

·         Foundation for European Progressive Studies

·         Green European Institute

·         Institute of European Democrats

·         Transform Europe

10.Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ — ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

Ποιος αποφασίζει για το ύψος των δαπανών;

  Η ετήσια διαδικασία της λεπτομερούς εξέτασης των σχεδίων δαπανών αρχίζει την άνοιξη, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλλει τις προτάσεις της για το επόμενο έτος.

  Οι προτάσεις της Επιτροπής εξετάζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαπραγματεύονται έπειτα μεταξύ τους επί των σημείων που απαιτούν βελτίωση πριν από την τελική έγκριση του προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο κάθε έτους. Το Κοινοβούλιο έχει την τελευταία λέξη σε λίγο περισσότερα από τα μισά επιμέρους κονδύλια των δαπανών. Εδώ περιλαμβάνονται οι δαπάνες για τις λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες, το περιβάλλον, την επένδυση σε ανθρώπους και τα προγράμματα έρευνας και εκπαίδευσης. Από την άλλη πλευρά, οι υπουργοί έχουν τον τελικό λόγο στις περισσότερες μορφές γεωργικών δαπανών και στις αποφάσεις που έχουν επιπτώσεις στη δικαιοσύνη, στην ελευθερία, στην ιθαγένεια και την ασφάλεια.

   Ακόμα κι έτσι, ο προϋπολογισμός προχωρεί μόνον εφόσον η πλειοψηφία των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμφωνεί με τον πλήρη προϋπολογισμό και τα τρία πέμπτα των ψήφων στη σχετική ψηφοφορία καταμετρηθούν υπέρ αυτού. Οποιεσδήποτε ασυμφωνίες και αν υπάρξουν στην πορεία, η τελική έκβαση θα είναι ένας ισορροπημένος προϋπολογισμός. Ελλείμματα δεν επιτρέπονται.

  Ο προϋπολογισμός κάθε έτους εντάσσεται σε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο δαπανών γνωστό ως «δημοσιονομικό πλαίσιο». Πρόκειται για ένα επταετές πλαίσιο, που τη στιγμή αυτή καλύπτει την περίοδο από το 2007 ώς το 2013. Αυτό επιτρέπει στην ΕΕ να σχεδιάζει τα προγράμματα δαπανών αποτελεσματικά από αρκετά χρόνια νωρίτερα.

  

   Από πού προέρχονται τα χρήματα;

   Ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται κυρίως από τρεις «ίδιους πόρους». Ένα μεγάλο μέρος —περίπου τα τρία τέταρτα— αυτών των χρημάτων είναι βασισμένο στη δυνατότητα πληρωμής των κρατών μελών όπως αυτή μετράται από την εθνική ευημερία τους, εκπεφρασμένη ως ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Η βασική αρχή πίσω από τον υπολογισμό της συμβολής κάθε κράτους μέλους είναι η αλληλεγγύη και η δυνατότητα πληρωμής. Εντούτοις, γίνονται ρυθμίσεις εάν αυτή η διαδικασία φαίνεται να προκαλεί υπερβολική επιβάρυνση για μερικά κράτη μέλη.

   Τα υπόλοιπα χρήματα προέρχονται από τους τελωνειακούς δασμούς και τις γεωργικές εισφορές (μια μορφή εισαγωγικού δασμού στα γεωργικά προϊόντα), καθώς και από ένα σταθερό ποσοστό των χρημάτων που τα κράτη μέλη εισπράττουν ως φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).

   Αυτές οι μορφές εσόδων δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι προέρχονται από συγκεκριμένο κράτος μέλος. Χάρη στην ενιαία αγορά της ΕΕ, μπορούν να εισπραχθούν σε εντελώς διαφορετικό τόπο της ΕΕ από εκείνον όπου όντως πραγματοποιήθηκε η επιχειρηματική δραστηριότητα που παρήγαγε το έσοδο. Για παράδειγμα, τα αγαθά για τα οποία ο εισαγωγικός δασμός πληρώνεται στη Βαλέτα της Μάλτας ενδέχεται στην πραγματικότητα να προορίζονται για έναν καταναλωτή στο Πετς της Ουγγαρίας.

  Έλεγχοι και απολογισμοί

   Ωστόσο, οι χώρες της ΕΕ δεν υπογράφουν λευκές επιταγές. Τα σχέδια δαπανών κάθε έτους δεν εξετάζονται μόνο αναλυτικά κατά τη διαδικασία κατάρτισης του ετήσιου προϋπολογισμού, αλλά στο τέλος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι και υποχρεωμένη να λογοδοτήσει ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως προς τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα κάθε χρόνο.

   Επιπλέον, υπάρχουν πολυάριθμοι έλεγχοι και απολογισμοί καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Οι δαπάνες υπόκεινται σε εσωτερικό λογιστικό έλεγχο, εξωτερική αξιολόγηση ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον από τον τρόπο με τον οποίο δαπανήθηκαν τα χρήματα κατά το παρελθόν, εκθέσεις από την ανεξάρτητη εποπτεύουσα αρχή της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, και —αν παρ’ όλα αυτά κάτι δεν πάει καλά— διερεύνηση από την ανεξάρτητη υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης της ΕΕ, την OLAF. Η OLAF διερευνά την παράτυπη δαπάνη χρημάτων. Συνεργάζεται επίσης με τις αντίστοιχες υπηρεσίες των κρατών μελών για να εμποδίζει τη λαθρεμπορία εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Με το λαθρεμπόριο δεν καταβάλλονται δασμοί εισαγωγής, βασικό στοιχείο εσόδων της ΕΕ.

11. συνθήκη της Λισαβόνας

   Στις 13 Δεκεμβρίου 2007 τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ υπογράφουν τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία τροποποιεί τις προηγούμενες Συνθήκες. Στόχος της, σύμφωνα με τους εμπνευστές της είναι να καταστήσει την ΕΕ πιο δημοκρατική, αποτελεσματική και διαφανή, και συνεπώς ικανή να αντιμετωπίσει παγκόσμιες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια και η αειφόρος ανάπτυξη. Για να τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη, πρέπει να κυρωθεί και από τα 27 κράτη μέλη.

    Εισαγωγικό κείμενο της Συνθήκης «Έπειτα από δεκαετίες πολέμων που στοίχισαν εκατομμύρια ζωές, η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σηματοδότησε την αρχή μιας νέας εποχής στην οποία οι ευρωπαϊκές χώρες λύνουν τα προβλήματά τους με το διάλογο και όχι με τον πόλεμο.Σήμερα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απολαμβάνουν πλούσια πλεονεκτήματα. Οι ισχύοντες κανόνες, ωστόσο, θεσπίστηκαν για μια πολύ μικρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μάλιστα δεν είχε να αντιμετωπίσει παγκόσμιες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια ύφεση ή η διεθνής και διασυνοριακή εγκληματικότητα.  Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δυνατότητα και την υποχρέωση να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα αλλά θα το κατορθώσει μόνον εφόσον βελτιώσει τον τρόπο λειτουργίας της.Αυτός είναι και ο σκοπός της συνθήκης της Λισαβόνας.  Κάνει την Ευρώπη πιο δημοκρατική, πιο αποτελεσματική και πιο διαφανή.  Δίνει περισσότερες πληροφορίες στους πολίτες και στα κοινοβούλια για το τι συμβαίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο και δίνει στην Ευρώπη μια πιο καθαρή και πιο δυνατή φωνή στον κόσμο, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα.»

   «Η Συνθήκη προβλέπει μια νέα πρωτοβουλία των πολιτών, βάσει της οποίας μπορείτε, συγκεντρώνοντας ένα εκατομμύριο υπογραφές, να υποβάλετε αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να προωθήσετε νέες πολιτικές προτάσεις. 

Τα εθνικά κοινοβούλια κάθε κράτους μέλους θα ασκούν μεγαλύτερο ρόλο, εξετάζοντας την κοινοτική νομοθεσία πριν από την ψήφισή της, ώστε να εξασφαλίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν υπερβαίνει τη δικαιοδοσία της σε θέματα που θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο.

Οι εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αυξηθούν, αφού οι ευρωβουλευτές, που εκλέγονται άμεσα, θα αποκτήσουν μεγαλύτερο λόγο σε ευρύτερο φάσμα θεμάτων.

Σε αντίθεση με την ισχύουσα Συνθήκη (της Νίκαιας), η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να απαρτίζεται από έναν Επίτροπο από κάθε κράτος μέλος.»

     Τα κράτη μέλη που συνέταξαν τη συνθήκη της Λισαβόνας αναγνώρισαν ότι οι ισχύουσες συνθήκες δεν εξοπλίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση με τα απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις και να αντεπεξέλθει σε αυτές τις αλλαγές.

·        Η συνθήκη της Λισαβόνας τροποποιεί και επικαιροποιεί προγενέστερες συνθήκες για την Ευρωπαϊκή Ένωση  

·        Λαμβάνει υπόψη, αφενός, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μεγάλωσε από την εποχή που απαρτιζόταν από τα έξι ιδρυτικά κράτη μέλη της και αντιπροσωπεύει πλέον είκοσι επτά κράτη μέλη και, αφετέρου, τις πολυάριθμες εξελίξεις της τελευταίας πεντηκονταετίας. 

·        Η Συνθήκη, εάν επικυρωθεί και από τα είκοσι επτά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα βελτιώσει τις μεθόδους εργασίας, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι η Ένωση λειτουργεί όπως πρέπει, όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα και ουσιαστικότερα τον 21ο αιώνα. 

·        Η Συνθήκη βοηθά την Ευρωπαϊκή Ένωση να εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντά σας και σας δίνει το δικαίωμα να έχετε άμεσα λόγο στα ευρωπαϊκά θέματα μέσω της νέας πρωτοβουλίας των πολιτών. 

·        Προστατεύει τα δικαιώματά σας με το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

·        Ενισχύει το ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και παρέχει νέες εξουσίες           στα εθνικά κοινοβούλια. 

·        Καθιστά αποτελεσματικότερη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

·        Βοηθά την Ευρωπαϊκή Ένωση να μιλάει με μια φωνή στον κόσμο.

·        Θεσπίζει νέα μέτρα για την αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων που θίγουν την ποιότητα της ζωής μας, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η διασυνοριακή εγκληματικότητα και η ενέργεια.

·        Ταυτόχρονα, προστατεύει τα δικαιώματα κάθε κράτους μέλους, ιδίως σε ευαίσθητους τομείς όπως η φορολογία και η άμυνα. 

ΒΑΣΙΚΕσ διατάξεις της Συνθήκης της Λισαβόνας

    Η νέα πρωτοβουλία των πολιτών σημαίνει ότι ένα εκατομμύριο άνθρωποι – από έναν πληθυσμό που υπερβαίνει τα 500 εκατομμύρια – προερχόμενοι από διάφορα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καταθέτοντας νέες πολιτικές προτάσεις.

   Η Συνθήκη αυξάνει τον αριθμό των τομέων στους οποίους το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συναποφασίζει με το Συμβούλιο Υπουργών. Αυτό σημαίνει ότι οι ευρωβουλευτές έχουν πολύ μεγαλύτερο λόγο στη νομοθετική διαδικασία και στην ψήφιση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

   Στο Συμβούλιο Υπουργών θα χρησιμοποιείται συχνότερα η διαδικασία λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία, αντί της ομοφωνίας. 

  Η ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία σημαίνει ότι από το 2014 οι αποφάσεις του Συμβουλίου Υπουργών θα χρειάζονται την υποστήριξη του 55% των κρατών μελών που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού.

   Δημιουργείται  νέα θέση Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας/ Αντιπροέδρου της Επιτροπής για να προαγάγει τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διεθνή σκηνή και να προασπίσει καλύτερα στο εξωτερικό τα συμφέροντα και τις αξίες της.

    Για την προώθηση του έργου του σε συνεχή βάση και με συνέπεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα εκλέγει ένα Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για πενταετή, κατ’ ανώτατο όριο, θητεία.

    Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα «εκλέγεται» από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με βάση πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

    Η Συνθήκη επαναλαμβάνει την προσήλωσή της στην επίτευξη της οικονομικής και νομισματικής ένωσης με το ευρώ ως νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

   Η οικονομική και νομισματική ένωση αποτελεί κεντρικό στόχο της ΕΕ.  .

   Η Συνθήκη επισημοποιεί τη θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, καθιστώντας την θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

   Η δημιουργία της θέσης του Ύπατου Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και Αντιπροέδρου της Επιτροπής με στόχο να προσδώσει μεγαλύτερη συνοχή στην εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη δυνατότητα να μιλάει η Ευρωπαϊκή Ένωση με μια φωνή στο εξωτερικό.

  Οι αποφάσεις για αμυντικά θέματα θα εξακολουθήσουν να λαμβάνονται με ομοφωνία των είκοσι επτά κρατών μελών της Ένωσης. 

   Η συνθήκη της Λισαβόνας περιέχει νέες διατάξεις με στόχο να καταπολεμά τη διεθνή και διασυνοριακή εγκληματικότητα, τη λαθρομετανάστευση, την εμπορία ανθρώπων, όπλων και ναρκωτικών. 

   Η συνθήκη της Λισαβόνας αναγνωρίζει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τις αρχές που περιέχονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων τον οποίο καθιστά νομικώς δεσμευτικό κείμενο.

Τα θεσμικά και επικουρικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Τα βασικά θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα ακόλουθα:

·        Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

·        Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

·        Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συμβούλιο Υπουργών)

·        Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

·        Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

·        Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

·        Το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Επιπλέον υπάρχουν τα ακόλουθα επικουρικά όργανα:

·        Η Επιτροπή των Περιφερειών

·        Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

·        Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

  Η Συνθήκη θέτει τα όρια των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πιο σαφή τρόπο απ’ ό,τι στο παρελθόν.Ο βασικός κανόνας είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορεί να ασκεί μόνο εκείνες τις αρμοδιότητες που της εκχώρησαν τα κράτη μέλη.   Οφείλει να σέβεται το γεγονός ότι όλες οι άλλες αρμοδιότητες παραμένουν στα κράτη μέλη.

·        Η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα σε τομείς όπως οι κανόνες ανταγωνισμού, η νομισματική πολιτική της ευρωζώνης και η κοινή εμπορική πολιτική.

·        Τα κράτη μέλη έχουν την πρωταρχική ευθύνη σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η βιομηχανία. 

·        Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη μοιράζονται την αρμοδιότητα σε τομείς όπως η εσωτερική αγορά, η γεωργία, οι μεταφορές και η ενέργεια.

    Για πρώτη φορά περιλαμβάνεται διάταξη για την αποχώρηση ενός κράτους μέλους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον το επιθυμεί, και ορίζονται οι ρυθμίσεις που ισχύουν σε τέτοια περίπτωση.

   Για πρώτη φορά τα εθνικά κοινοβούλια θα συνεισφέρουν άμεσα στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων.  Βάσει της συνθήκης της Λισαβόνας, όλες οι προτάσεις νομοθετικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να διαβιβάζονται στα εθνικά κοινοβούλια.  Θα τεθεί σε εφαρμογή ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και οποιοδήποτε εθνικό κοινοβούλιο θεωρήσει ότι μια πρόταση δεν ενδείκνυται για κοινοτική δράση, θα έχει στη διάθεσή του οκτώ εβδομάδες για να υποστηρίξει τη θέση του.  Εάν προβάλουν αντιρρήσεις αρκετά εθνικά κοινοβούλια, η πρόταση μπορεί να τροποποιηθεί ή να αποσυρθεί.

   Ενισχυμένη συνεργασία. Ενισχυμένη συνεργασία σημαίνει ότι μια ομάδα χωρών μπορούν να δράσουν μαζί, χωρίς να απαιτείται να συμμετάσχουν και οι είκοσι επτά.   Δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να μη συμμετέχουν όταν δεν το επιθυμούν, χωρίς να εμποδίζουν άλλα κράτη μέλη να δράσουν μαζί.

   Τροποποίηση της Συνθήκης. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2010 συμφώνησε ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης ο οποίος θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συνόλου της ευρωζώνης (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας). Αυτός θα αντικαταστήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM), που θα εξακολουθήσουν να ισχύουν έως τον Ιούνιο του 2013. Οι "17" δεσμεύονται ότι στο μέλλον θα συντονίζουν τις οικονομικές πολιτικές τους, όχι μόνο στον δημοσιονομικό τομέα, αλλά και στον φορολογικό, τον μισθολογικό και τον συνταξιοδοτικό. Το Σύμφωνο προτείνει τέσσερις τομείς πολιτικής προς συντονισμό και τέσσερις στόχους τους οποίους πρέπει να επιτύχει η ζώνη του ευρώ : αύξηση της ανταγωνιστικότητας, προώθηση της απασχόλησης, εξασφάλιση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών και ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Το Σύμφωνο συνιστά ορισμένες δράσεις. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη καλούνται να μεταρρυθμίσουν τις πολιτικές των αποδοχών με αναπροσαρμογή του τρόπου καθορισμού ή των μηχανισμών τιμαριθμοποίησης των μισθών, καθώς και να δρομολογήσουν μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, να επανεξετάσουν τις φορολογικές πολιτικές και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων συντάξεων και υγειονομικής περίθαλψης.

12. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑ

Η συνθήκη της Λισαβόνας ήταν το αποτέλεσμα έξι χρόνων συζητήσεων μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονταν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα.

1952:  Συνθήκη του Παρισιού με την οποία ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κoινότητα 'Άνθρακα και Χάλυβα

1957: Συνθήκες της Ρώμης με τις οποίες ιδρύθηκαν η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και η Ευρατόμ

1986: Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη

1992: Συνθήκη του Μάαστριχτ

1997: Συνθήκη του Άμστερνταμ

2001: Συνθήκη της Νίκαιας

29 Οκτωβρίου 2004: Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, που υπογράφηκε από τα κράτη μέλη στη Ρώμη

Mάιος-Ιούνιος 2005: Η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες απορρίπτουν τη Συνθήκη με δημοψήφισμα

13 Δεκεμβρίου 2007: Υπογραφή της συνθήκης της Λισαβόνας από τα είκοσι επτά κράτη μέλη

2007-Μάιος 2009: Η συνθήκη της Λισαβόνας εγκρίνεται από τα κοινοβούλια είκοσι έξι κρατών μελών από τα είκοσι επτά

12 Ιουνίου 2008: Το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία δεν εξασφαλίζει πλειοψηφία υπέρ της επικύρωσης

19 Ιουνίου 2009: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξακολουθήσει να περιλαμβάνει έναν εκπρόσωπο από κάθε κράτος μέλος.  Οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων συμφωνούν να παρασχεθούν ορισμένες νομικώς δεσμευτικές εγγυήσεις σε συγκεκριμένους τομείς που επισήμαναν οι ιρλανδικές αρχές όσον αφορά τη φορολογία, το δικαίωμα στη ζωή, την εκπαίδευση και την οικογένεια και την πολιτική στρατιωτικής ουδετερότητας που ακολουθεί κατά παράδοση η Ιρλανδία, εγγυήσεις οι οποίες θα ενσωματωθούν με τη μορφή πρωτοκόλλου στις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ύστερα από την έναρξη ισχύος της συνθήκης της Λισαβόνας.  Εγκρίνεται επίσης μια επίσημη δήλωση σχετικά με τη σπουδαιότητα των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των δημόσιων υπηρεσιών.

2 Οκτωβρίου 2009: Δεύτερο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία.

13. Η Ε.Ε ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Α. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ  ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ ΕΠΙ ΤΟ ΧΕΙΡΟΝ

α) Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας

v     Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) είναι ένα όργανο ειδικού σκοπού που συμφωνήθηκε από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. στις 9 Μαΐου 2010. Σκοπός του είναι η διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη με την παροχή οικονομικής βοήθειας προς τα κράτη της ευρωζώνης που βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία.

v      Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Δημοσιονομικής Σταθερότητας: Στις Βρυξέλλες στις 10 Μαΐου 2010 το Συμβούλιο οικονομικών και δημοσιονομικών υποθέσεων (ECOFIN) πέτυχε μια συμφωνία για έναν Ευρωπαϊκό μηχανισμό δημοσιονομικής σταθεροποίησης. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει μια δυνατότητα ενίσχυσης των ισοζυγίων πληρωμών ύψους 60 δισεκατομμυρίων ευρώ, με τους ίδιους πόρους της Ένωσης ως εγγύηση, συν 440 δισεκατομμύρια σε δάνεια ή εγγυήσεις που θα παρέχονται από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης, καθώς και 250 Δις από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

v      Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Δεκεμβρίου 2010 συμφώνησε ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης ο οποίος θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συνόλου της ευρωζώνης (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας). Αυτός θα αντικαταστήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM), που θα εξακολουθήσουν να ισχύουν έως τον Ιούνιο του 2013. «1.Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε ικανοποίηση για την έκθεση που υπέβαλε ο Πρόεδρός του δίνοντας συνέχεια στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης και 29ης Οκτωβρίου 2010. Συμφώνησε ότι η Συνθήκη θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης ο οποίος θα διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συνόλου της ευρωζώνης (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας). Ο εν λόγω μηχανισμός θα αντικαταστήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM), που θα εξακολουθήσουν να ισχύουν έως τον Ιούνιο του 2013. Καθώς ο μηχανισμός αυτός αποσκοπεί στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ευρωζώνης συνολικά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε ότι το άρθρο 122 παρ. 2 της ΣΛΕΕ δεν απαιτείται πλέον για το σκοπό αυτό. Κατά συνέπεια, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συμφώνησαν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό.»

 β) Συντονισμός οικονομικών πολιτικών.

v     Στο ίδιο Συμβούλιο οι "17" δεσμεύονται ότι στο μέλλον θα συντονίζουν τις οικονομικές πολιτικές τους, όχι μόνο στον δημοσιονομικό τομέα, αλλά και στον φορολογικό, τον μισθολογικό και τον συνταξιοδοτικό. Το Σύμφωνο προτείνει τέσσερις τομείς πολιτικής προς συντονισμό και τέσσερις στόχους τους οποίους πρέπει να επιτύχει η ζώνη του ευρώ : αύξηση της ανταγωνιστικότητας, προώθηση της απασχόλησης, εξασφάλιση της διατηρησιμότητας των δημόσιων οικονομικών και ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

v      Το Σύμφωνο συνιστά ορισμένες δράσεις. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη καλούνται να μεταρρυθμίσουν τις πολιτικές των αποδοχών με αναπροσαρμογή του τρόπου καθορισμού ή των μηχανισμών τιμαριθμοποίησης των μισθών, καθώς και να δρομολογήσουν μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, να επανεξετάσουν τις φορολογικές πολιτικές και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων συντάξεων και υγειονομικής περίθαλψης.

v     Η τροποποίηση στην Συνθήκη της Ε.Ε. που συμφωνήθηκε είναι η ακόλουθη:

           Άρθρο 1.Προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος στο τηςΆρθρο 136 τη Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης:«3. Τα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ μπορούν να θεσπίσουν μηχανισμό σταθερότητας ο οποίος θα ενεργοποιείται εφόσον κρίνεται απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίζεται η σταθερότητα της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της. Η παροχή τυχόν απαιτούμενης χρηματοοικονομικής συνδρομής δυνάμει του μηχανισμού θα υπόκειται σε αυστηρούς όρους.».

Άρθρο 2.Τα κράτη μέλη κοινοποιούν αμελλητί στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου την ολοκλήρωση των διαδικασιών έγκρισης της απόφασης αυτής σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς κανόνες τους.Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2013, εφόσον έχουν παραληφθεί όλες οι αναφερόμενες στην πρώτη παράγραφο κοινοποιήσεις, ή, άλλως, την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την παραλαβή της τελευταίας από τις κοινοποιήσεις που αναφέρονται στην πρώτη παράγραφο.

Άρθρο 3.Η παρούσα απόφαση δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

  γ) Σύνοδος για το Δημοσιονομικό Σύμφωνο 24&25 Μαρτίου 2011)

   Στόχος της νέας Συνθήκης Σταθερότητας, Συνεργασίας και Διακυβέρνησης στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ή αλλιώς του Δημοσιονομικού Συμφώνου είναι η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο περαιτέρω συντονισμός των οικονομικών πολιτικών, με στόχο βέβαια την εμπέδωση της δια βίου λιτότητας, της εγκαθίδρυσης των σχεδόν αυτόματων κυρώσεων, στο πλαίσιο περιορισμού της εθνικής κυριαρχίας, λόγω των αυξημένων αρμοδιοτήτων που δίνονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

   Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) με το γερμανικής έμπνευσης και γαλλικής αποδοχής σχέδιο δεν έχει εξαπολύσει ποτέ μεγαλύτερη επίθεση ενάντια στα κοινωνικά δικαιώματα και τη λαϊκή κυριαρχία από αυτή που εξαπολύει με τη σειρά μέτρων που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Μαρτίου, στο πλαίσιο της “οικονομικής διακυβέρνησης” και ειδικότερα του “Συμφώνου για το Ευρώ”.

   Ο Πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, περιέγραψε τα μέτρα ως “τη μεγαλύτερη αλλαγή που έχει επιτύχει η Ευρωπαϊκη Ένωση εδώ και πολλά χρόνια”. Αυτό είναι αλήθεια: Αφού μετέτρεψαν την Ελλάδα σε πεδίο ακραίων νεοφιλελεύθερων  πειραματισμών, αυτές οι δομικές αποφάσεις διαμορφώνουν ένα ευρωπαϊκό Μνημόνιο, που στόχο έχει την παγίδευση όλων των ευρωπαϊκών λαών σε ένα μέλλον κοινωνικής οπισθοδρόμησης, σε μια νέα φάση πρωτοφανούς αγριότητας. Το “Σύμφωνο για το Ευρώ” είναι ένα σύμφωνο ενάντια στην κοινωνική Ευρώπη, ένα “σιωπηλό πραξικόπημα” των αγορών ενάντια στη δημοκρατία.

δ) Στόχοι του δημοσιονομικού συμφώνου

ü      “Σταθεροποίηση του προϋπολογισμού”:  Κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. θα πρέπει να παρουσιάζει ένα “μακροπρόθεσμο πλάνο” για την “αποκατάσταση της εμπιστοσύνης” των χρηματοπιστωτικών αγορών. Το ετήσιο “πρόγραμμα σταθερότητας και σύγκλισης” θα πρέπει να καθορίζει “τους στόχους σε σχέση με τα ελλείμματα, τα έσοδα και τις δαπάνες”, “την στρατηγική με την οποία θα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι”, καθώς και “το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του”. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει το κάθε κράτος-μέλος να “εφαρμόσει δομικές προσαρμογές”, με βάση την ορολογία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και τα σχέδια που αυτό επέβαλε σε αναπτυσσόμενες χώρες. Λαμβάνοντας υπόψιν του όλα αυτά, κάθε κράτος-μέλος πρέπει  να παρουσιάζει το προσχέδιο προϋπολογισμού του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πριν την εξέτασή του από το Εθνικό Κοινοβούλιο και πρέπει να ενσωματώνει σε αυτόν τις “συστάσεις” της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν).

ü      “Δομικές μεταρρυθμίσεις”: Αυτές οι “προσπάθειες δημοσιονομικής σταθερότητας” θα πρέπει να “συμπληρώνονται” από μεταρρυθμίσεις που θα έχουν στόχο τις εργασιακές συνθήκες και την ευελιξία, τα συνταξιοδοτικά συστήματα, την “ικανότητα προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων” και τη “βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς στις υπηρεσίες”, μέσω της εφαρμογής της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις Υπηρεσίες, καθώς και “συμπληρωματικών μέτρων όποτε χρειαστεί”.

ü      “Ενίσχυση της διακυβέρνησης”: Έξι ρυθμίσεις θα υιοθετηθούν μέχρι τον Ιούνιο του 2011, με τις οποίες θα “εξασφαλιστεί η ενδυνάμωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας” και θα σκληρύνει ακόμη περισσότερο το Σύμφωνο Σταθερότητας.

ü      “Το Σύμφωνο για το Ευρώ+ (plus)”: Κάθε χρόνο τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πρέπει να δεσμεύονται, “στη βάση των δεικτών και των αρχών” που επιτρέπονται από το Σύμφωνο, για συγκεκριμένες δράσεις για τους δώδεκα επόμενους μήνες, των οποίων η εφαρμογή θα υπόκειται σε “ελέγχους στη βάση μιας αναφοράς της Κομισιόν”, πάνω σε τέσσερις άξονες: “Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας”: Με άλλα λόγια, ακραία συμπίεση μισθών. “Προώθηση της απασχόλησης”:  Με άλλα λόγια, η ενίσχυση της επισφάλειας και της ευελιξίας. “Βελτίωση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών”: Οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα αυτό στοχεύουν, συγκεκριμένα, στην άνοδο των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης και της “διασφάλισης της επάρκειας των κοινωνικών υπηρεσιών” και των συστημάτων υγείας.  “Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας”: Όπως γνωρίζουμε, στο όνομα αυτής της “σταθερότητας”, επιβάλλονται μέτρα λιτότητας πρωτοφανούς αγριότητας στις χώρες που έχουν προσφύγει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

                             

ε) Ρήξη με την κυριαρχία των χρηματοπιστωτικών αγορών.

    Στην περίοδο που διανύουμε τίθεται το δίλημμα: Είτε θα επέλθει ρήξη με κάθε κοινωνική και δημοκρατική προσδοκία (σύμφωνα με το πλαίσιο που θέτει το “Σύμφωνο για το Ευρώ”), είτε θα γίνει η ρήξη με την κυριαρχία των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η φύση των προβλημάτων που έχουν ανακύψει, απαιτεί μια αντεπίθεση με  τέσσερις αιχμές-απαιτήσεις:                                                    

ü      Τη ριζική αλλαγή της αρχιτεκτονικής της Ε.Ε., των Συνθηκών και των πολιτικών της, που θα αντανακλά τη στρατηγική προοπτική της επανίδρυσης της Ευρώπης, με άμεση προτεραιότητα στην κοινωνική ανάπτυξη και την αλληλεγγύη. Αυτό προϋποθέτει τη διεξαγωγή μιας μαζικής εκστρατείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την υπεράσπιση της εργασίας και της κοινωνικής προστασίας, ενάντια στην επισφάλεια.    Ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή λύση για την κρίση χρέους, που θα ξεκινά από την ευρωπαϊκή αναδιαπραγμάτευση των δημοσίων χρεών

ü      Τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων που θα επιτρέψουν την αμφισβήτηση της εξουσίας και της κυριαρχίας των χρηματοπιστωτικών αγορών και την υπαγωγή τους σε ρύθμιση και κοινωνικό έλεγχο.

ü       Την εμπλοκή των λαών, των πολιτών και των κοινωνικών φορέων στο σχεδιασμό, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των ευρωπαϊκών πολιτικών.. Το αυταρχικό “Σύμφωνο για το Ευρώ” χρειάζεται απάντηση αγανάκτησης και δημοκρατικής εξέγερσης από τους ευρωπαϊκούς λαούς. Γι αυτό το λόγο απαιτείται η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων ή κάθε άλλου είδους λαϊκής  διαβούλευσης σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.

ü       Το αίτημα  για τη δημιουργία ενός ταμείου κοινωνικής ανάπτυξης και αλληλεγγύης έρχεται σε ολομέτωπη σύγκρουση με το “Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας” και τα ακραία πλάνα λιτότητας. Η χρηματοδότησή του θα είναι απελευθερωμένη από τις απαιτήσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών, αφού θα βασίζεται στη φορολόγηση όλων των κινήσεων κεφαλαίου, την αλλαγή του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ώστε να επιτραπεί ο απευθείας, χαμηλότοκος δανεισμός των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την προαγωγή της κοινωνικής ανάπτυξης, των δημοσίων υπηρεσιών και την υπεράσπιση του περιβάλλοντος), καθώς και την αύξηση του Ευρωπαϊκού Προϋπολογισμού.