http://tsak-giorgis.blogspot.com/2010/05/blog-post_5365.html
(αντιγραφή από το ΒΑΘΥ ΚΟΚΚΙΝΟ)
Λεωνίδα Βατικιώτη - "Πριν"
Παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις του έλληνα πρωθυπουργού και το πέπλο σιωπής του Ελληνικού Τύπου, η προσφυγή στο μηχανισμό του ΔΝΤ και της Ε.Ε κατέστησε το (απίθανο μέχρι πριν λίγους μήνες) ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ελληνικού καπιταλισμού κάτι από παραπάνω βέβαιο. Οι όροι ωστόσο της συζητούμενης αναδιάρθρωσης θωρακίζουν τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των ξένων πιστωτών, αντίθετα με την επαναδιαπραγμάτευση-διαγραφή που ζητούν οι εργαζόμενοι.
Το ζήτημα της δυνατότητας αποπληρωμής του ελληνικού χρέους τέθηκε σε εντελώς νέες βάσεις, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών κι ειδικότερα μετά την προσφυγή στον κατ' ευφημισμό μηχανισμό σωτηρίας ΔΝΤ - ΕΕ κι όχι μετά την άνοδο των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων.Για να επιβεβαιωθεί εκ νέου ότι ήταν προτιμότερο να πληρώναμε 6%, 7%, 8% ακόμη και μεγαλύτερα επιτόκια αντί της προσφυγής στο ΔΝΤ, να υπενθυμίσουμε ότι όσο διάστημα το ελληνικό Δημόσιο πλήρωνε αυτά τα απαράδεκτα και τοκογλυφικά επιτόκια δεν είχε δει το φως της δημοσιότητας κάποια προβολή της επίδρασης του επαυξημένου κόστους στο δημόσιο χρέος που να προοιωνίζεται τη σημαντική του άνοδο. Αντίθετα με σήμερα! Το μνημόνιο συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα, προβλέπει με κάθε επισημότητα ότι το δημόσιο χρέος τηςσταται, γιατί αν οι τοκογλύφοι κάνουν πάρτι με το χρέος στο 115% του ΑΕΠ, αν τυχόν και πάει στο 149% τότε θα κάνουν όργια. Ελλάδας στο τέλος του 2012 θα φθάσει το 149%. Μετά δηλαδή την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, του θεσμού της διαιτησίας, των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την επίλυση επιτέλους του προβλήματος της γενιάς των 700 ευρώ με τον εντελώς απροσδόκητο τρόπο της μετατροπής τους σε γενιά των 550 ευρώ, το δημόσιο χρέος θα έχει φθάσει σε επίπεδα απλώς μη διαχειρίσιμα. Τότε η δυνατότητα να βγει το ελληνικό Δημόσιο και να ζητήσει δανεικά από την αγορά (αυτό δεν ήταν επίσημα το ζητούμενο της δανειοδότησης με τα 110 δισ. και της θεραπείας - σοκ που ακολούθησε;) απλώς δεν θα υφίσταται. Μάλιστα, αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, το χρέος θα αυξηθεί πολύ παραπάνω από 149%, επειδή η ύφεση θα είναι μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη (-4% για το τρέχον έτος και -2,5% το 2011 αναφέρεται στο μνημόνιο), επομένως το ΑΕΠ θα μειωθεί δραματικά κι έτσι το χρέος θα εκτοξευθεί. Τότε ο πρωθυπουργός θα ε'χει καταφέρει για μια ακόμη φορά το απίθανο: Από τα δύο κακά (ΔΝΤ ή χρεοκοπία;) να πετύχει και τα δύο!
Σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός θα επιβάλει την αναδιάρθρωση του με την ονομαστική του μείωση (το επονομαζόμενο κούρεμα) κι έναν διακανονισμό που θα μεταφέρει σε βάθος χρόνου την ωρίμανση του με απεχθείς όρους και με μοναδικό στόχο να μη χάσει όλα του τα χρήματα. Κάτι αντίστοιχο έγινε με τις βαριά υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (ΗΙΡE) πριν δέκα περίπου χρόνια, που είδαν το χρέος τους να μειώνεται σε λογικά επίπεδα μόνο και μόνο για να αποπληρωθεί κι ως αντάλλαγμα αποδέχθηκαν υπερδεκαετή κι εξοντωτικά προγράμματα λιτότητας. Το θέμα επομένως τίθεται από τον ίδιο τον ιμπεριαλισμό ανεξαρτήτως της δικής μας θέλησης κι άμεσα, όχι στο απώτερο μέλλον. Ακόμη κι ο Economist στο προηγούμενο τεύχος του ανέφερε ότι «οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα πρέπει από τώρα να αρχίσουν να σχεδιάζουν μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους που θα περιλαμβάνει και τη ζημία τραπεζών που διατηρούν ελληνικά ομόλογα».Το ίδιο ζήτησε την προηγούμενη εβδομάδα και ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Μαντέλ. νεοφιλελεύθερος θεωρητικός των νομισματικών ενοποιήσεων κι ο αμερικάνος θεωρητικός Στιβ Χάνκε, σύμβουλος του Ρέιγκαν κι αρχιτέκτονας της δολαριοποίησης της Αργεντινής τη δεκαετία του '90.
Για τον μεν πρώτο, «ίσως χρειαστεί αναδιάρθρωση χρέους για ένα ή δύο ασθενή δημοσιονομικά μέλη της ευρωζώνης», ενώ για τον δεύτερο, «το θανατηφόρο σπιράλ της Ελλάδας θα καταλήξει ή σε αναδιάρθρωση χρέους ή σε ολοκληρωτική στάση πληρωμών».Η ουσία ωστόσο βρίσκεται στους όρους, με τους οποίους θα γίνει η α-ναδιάρθρωση του χρέους. Η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού δημόσιου χρέους (κατά την έκφραση της Wall Street Journal στις 29 Απρίλη), το οποίο ανέρχεται περίπου στα 300 δισ. ευρώ, είναι ότι το 59% του βρίσκεται στα χέρια ευρωπαϊκών τραπεζών. Θεωρείται σίγουρο ότι αυτή η δομή θα αλλάξει άρδην κατά τους επόμενους μήνες, καθώς οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα εκμεταλλευτούν την περίοδο χάριτος που προσφέρει ο μηχανισμός ΔΝΤ - ΕΕ, με τους εγγυημένους όρους δανειοδότησης, για να ξεφορτωθούν τα ελληνικά χαρτιά. Άλλωστε, δεν θέλει και βαθιά γνώση για να αντιληφθεί κανείς ότι αυτό ακριβώς ήταν το ζητούμενο της ενεργοποίησης του μηχανισμού: Να κερδίσουν χρόνο οι ξένες τράπεζες που είναι βαριά εκτεθειμένες, έχοντας στο ενεργητικό τους υψηλής αξίας ελληνικά ομόλογα, και να περιορίσουν τις θέσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το απίθανο, με πραγματικούς όρους, ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας κατέστη μαθηματικά βέβαιο για να σωθούν οι τραπεζίτες, χώρια του αδιαμφισβήτητου οφέλους της αστικής τάξης από την καταστρατήγηση των κοινωνικών κατακτήσεων. Ο χάρτης των επενδύσεων στα ελληνικά ομόλογα συμπληρώνεται από ένα ποσοστό της τάξης του 30% που βρίσκεται στα χέρια ελληνικών τραπεζών και εγχώριων ασφαλιστικών ταμείων. Ένα πρώτο, πρόχειρο σχέδιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους επομένως, που θα διαμορφωνόταν στα γραφεία του ΔΝΤ ή στο παράρτημα του στην πλατεία Συντάγματος ως βασική του παράμετρο θα είχε τη διαγραφή εκείνου του τμήματος το οποίο κατέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και οι εγχώριες τράπεζες. Ενδεχόμενο που θα οδηγούσε τράπεζες και ταμεία στη χρεοκοπία (εξέλιξη εξαιρετικά αρνητική για το εργατικό κίνημα μια και θα στερούσε όχι μόνο τις συντάξεις αλλά και τη δυνατότητα κρατικοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος) μόνο και μόνο για να διασφαλιστούν οι πιθανότητες να αποπληρώσει το ελληνικό Δημόσιο τους ξένους πιστωτές του.
Το σενάριο της αναδιάρθρωσης δεν αποτελεί αποκύημα φαντασίας. Για την υλοποίηση του πιέζει αφόρητα ο ιμπεριαλισμός και εργάζεται εν κρύπτω το ελληνικό Δημόσιο που έχει προσλάβει κι εξειδικευμένο σύμβουλο. Το σημαντικότερο ερώτημα όμως, από τη σκοπιά των εργατικών κι ευρύτερων λαϊκών συμφερόντων, δεν αφορά τη δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους, αλλά την αναγκαιότητα. Κι εδώ η απάντηση πρέπει να είναι σαφώς αρνητική! Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους είναι εδώ και καιρό ο ελέφαντας στο στενόχωρο δωμάτιο (ελέω θεσμοθετημένων φοροαπαλλαγών του κεφαλαίου) των ελληνικών δημόσιων οικονομικών. Απομυζά τους δημόσιους πόρους και τα λεφτά των φορολογουμένων απαγορεύοντας την παροχή αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις και τις προσλήψεις δασκάλων, καθηγητών, νοσοκομειακών και γιατρών, που συνιστούν αδήριτη κοινωνική ανάγκη.
Προς επίρρωση: Ο φετινός προϋπολογισμός πρόβλεπε να δοθούν για πληρωμές τόκων 12,3 δισ. ευρώ, ενώ για συντάξεις 6,4 δισ. ευρώ. Οι τόκοι δηλαδή απορρόφησαν διπλάσια χρήματα από τις συντάξεις. Ενώ για χρεολύσια δόθηκαν 29 δισ. όταν για δαπάνες προσωπικού προβλέφθηκαν 26,5 δισ. Τα χρεολύσια επομένως ήταν περισσότερα από τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Η ίδια ακριβώς κατάσταση υπάρχει εδώ και χρόνια. Το 2009 για παράδειγμα τα χρεολύσια ανέρχονταν σε 29 δισ. ευρώ, ενώ το κονδύλι για αποδοχές δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις 25 δισ. Η αναγκαιότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους πρωτίστως αμφισβητείται από τις σκοτεινές διαδρομές που διατρέχουν τα κρατικά ομόλογα, από τη στιγμή που τα εκδίδει οποιοδήποτε κράτος. Η συνεχής υποτίμηση της ονομαστικής τους αξίας κάθε φορά που αλλάζουν χέρι με σκοπό την εξασφάλιση του τόκου έχουν μετατρέψει το δημόσιο χρέος σε έναν πύργο από τραπουλόχαρτα με αποτέλεσμα ακόμη κι από το επονομαζόμενο κούρεμα να μη δημιουργούνται πραγματικές απώλειες εισοδήματος, έστω κι αν υποτεθεί ότι θα μας ενδιέφερε η αξιοπιστία του εκδότη κι η διασφάλιση του εισοδήματος του κατόχου του.
Επομένως δεν πρόκειται καν για υποτίμηση. Εν προκειμένω η ονομαστική τιμή θα προσαρμοστεί στο επίπεδο της αγοραίας, που έχει διαμορφωθεί από τον πιο άγριο χορό τοκογλυφίας. Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο το αίτημα παραγραφής του εξωτερικού δημόσιου χρέους ή επαναδιαπραγμάτευσης του με στόχο τη διαγραφή μεγάλου μέρους του (κάτι που στην πράξη θα κριθεί από τους ταξικούς συσχετισμούς) είναι νόμιμο. Αρκεί να σκεφτούμε πόσα δάνεια υπέγραψε το ελληνικό Δημόσιο φεσώνοντας τον ελληνικό λαό με δισεκατομμύρια για να αγοράσει με αυτά τα λεφτά κορβέτες που στάλθηκαν στον Περσικό Κόλπο υπστηρίζοντας τα αμερικανικά ιμπε-ριαλιστικά σχέδια ή πόσα εκατομμύρια ξοδεύτηκαν για να αγοραστεί το χαφιεδοσύστημα C41 που όχι μόνο δεν παραλήφθηκε ποτέ αλλά αποτέλεσε και όχημα μίζας προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι δικαι-ούνται να θέτουν ζήτημα παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους και επαναδιαπραγμάτευσης του, στο πλαίσιο μιας σειράς ακόμη μέτρων, που θα δίνουν διέξοδο προς όφελος των εργαζομένων στη σοβούσα κρίση και ταυτόχρονα θα θέτουν σε αμφισβήτηση την αστική κυριαρχία. Η ίδια τους δε η πάλη θα εξασφαλίσει ότι οι όροι της επαναδιαπραγμάτευσης θα είναι προς όφελος τους κι όχι προς όφελος της Ντόι-τσεΜπανκ
Σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος ο ιμπεριαλισμός θα επιβάλει την αναδιάρθρωση του με την ονομαστική του μείωση (το επονομαζόμενο κούρεμα) κι έναν διακανονισμό που θα μεταφέρει σε βάθος χρόνου την ωρίμανση του με απεχθείς όρους και με μοναδικό στόχο να μη χάσει όλα του τα χρήματα. Κάτι αντίστοιχο έγινε με τις βαριά υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (ΗΙΡE) πριν δέκα περίπου χρόνια, που είδαν το χρέος τους να μειώνεται σε λογικά επίπεδα μόνο και μόνο για να αποπληρωθεί κι ως αντάλλαγμα αποδέχθηκαν υπερδεκαετή κι εξοντωτικά προγράμματα λιτότητας. Το θέμα επομένως τίθεται από τον ίδιο τον ιμπεριαλισμό ανεξαρτήτως της δικής μας θέλησης κι άμεσα, όχι στο απώτερο μέλλον. Ακόμη κι ο Economist στο προηγούμενο τεύχος του ανέφερε ότι «οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα πρέπει από τώρα να αρχίσουν να σχεδιάζουν μια συντεταγμένη αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους που θα περιλαμβάνει και τη ζημία τραπεζών που διατηρούν ελληνικά ομόλογα».Το ίδιο ζήτησε την προηγούμενη εβδομάδα και ο οικονομολόγος Ρόμπερτ Μαντέλ. νεοφιλελεύθερος θεωρητικός των νομισματικών ενοποιήσεων κι ο αμερικάνος θεωρητικός Στιβ Χάνκε, σύμβουλος του Ρέιγκαν κι αρχιτέκτονας της δολαριοποίησης της Αργεντινής τη δεκαετία του '90.
Για τον μεν πρώτο, «ίσως χρειαστεί αναδιάρθρωση χρέους για ένα ή δύο ασθενή δημοσιονομικά μέλη της ευρωζώνης», ενώ για τον δεύτερο, «το θανατηφόρο σπιράλ της Ελλάδας θα καταλήξει ή σε αναδιάρθρωση χρέους ή σε ολοκληρωτική στάση πληρωμών».Η ουσία ωστόσο βρίσκεται στους όρους, με τους οποίους θα γίνει η α-ναδιάρθρωση του χρέους. Η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού δημόσιου χρέους (κατά την έκφραση της Wall Street Journal στις 29 Απρίλη), το οποίο ανέρχεται περίπου στα 300 δισ. ευρώ, είναι ότι το 59% του βρίσκεται στα χέρια ευρωπαϊκών τραπεζών. Θεωρείται σίγουρο ότι αυτή η δομή θα αλλάξει άρδην κατά τους επόμενους μήνες, καθώς οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα εκμεταλλευτούν την περίοδο χάριτος που προσφέρει ο μηχανισμός ΔΝΤ - ΕΕ, με τους εγγυημένους όρους δανειοδότησης, για να ξεφορτωθούν τα ελληνικά χαρτιά. Άλλωστε, δεν θέλει και βαθιά γνώση για να αντιληφθεί κανείς ότι αυτό ακριβώς ήταν το ζητούμενο της ενεργοποίησης του μηχανισμού: Να κερδίσουν χρόνο οι ξένες τράπεζες που είναι βαριά εκτεθειμένες, έχοντας στο ενεργητικό τους υψηλής αξίας ελληνικά ομόλογα, και να περιορίσουν τις θέσεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το απίθανο, με πραγματικούς όρους, ενδεχόμενο χρεοκοπίας της Ελλάδας κατέστη μαθηματικά βέβαιο για να σωθούν οι τραπεζίτες, χώρια του αδιαμφισβήτητου οφέλους της αστικής τάξης από την καταστρατήγηση των κοινωνικών κατακτήσεων. Ο χάρτης των επενδύσεων στα ελληνικά ομόλογα συμπληρώνεται από ένα ποσοστό της τάξης του 30% που βρίσκεται στα χέρια ελληνικών τραπεζών και εγχώριων ασφαλιστικών ταμείων. Ένα πρώτο, πρόχειρο σχέδιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους επομένως, που θα διαμορφωνόταν στα γραφεία του ΔΝΤ ή στο παράρτημα του στην πλατεία Συντάγματος ως βασική του παράμετρο θα είχε τη διαγραφή εκείνου του τμήματος το οποίο κατέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και οι εγχώριες τράπεζες. Ενδεχόμενο που θα οδηγούσε τράπεζες και ταμεία στη χρεοκοπία (εξέλιξη εξαιρετικά αρνητική για το εργατικό κίνημα μια και θα στερούσε όχι μόνο τις συντάξεις αλλά και τη δυνατότητα κρατικοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος) μόνο και μόνο για να διασφαλιστούν οι πιθανότητες να αποπληρώσει το ελληνικό Δημόσιο τους ξένους πιστωτές του.
Το σενάριο της αναδιάρθρωσης δεν αποτελεί αποκύημα φαντασίας. Για την υλοποίηση του πιέζει αφόρητα ο ιμπεριαλισμός και εργάζεται εν κρύπτω το ελληνικό Δημόσιο που έχει προσλάβει κι εξειδικευμένο σύμβουλο. Το σημαντικότερο ερώτημα όμως, από τη σκοπιά των εργατικών κι ευρύτερων λαϊκών συμφερόντων, δεν αφορά τη δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους, αλλά την αναγκαιότητα. Κι εδώ η απάντηση πρέπει να είναι σαφώς αρνητική! Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους είναι εδώ και καιρό ο ελέφαντας στο στενόχωρο δωμάτιο (ελέω θεσμοθετημένων φοροαπαλλαγών του κεφαλαίου) των ελληνικών δημόσιων οικονομικών. Απομυζά τους δημόσιους πόρους και τα λεφτά των φορολογουμένων απαγορεύοντας την παροχή αυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις και τις προσλήψεις δασκάλων, καθηγητών, νοσοκομειακών και γιατρών, που συνιστούν αδήριτη κοινωνική ανάγκη.
Προς επίρρωση: Ο φετινός προϋπολογισμός πρόβλεπε να δοθούν για πληρωμές τόκων 12,3 δισ. ευρώ, ενώ για συντάξεις 6,4 δισ. ευρώ. Οι τόκοι δηλαδή απορρόφησαν διπλάσια χρήματα από τις συντάξεις. Ενώ για χρεολύσια δόθηκαν 29 δισ. όταν για δαπάνες προσωπικού προβλέφθηκαν 26,5 δισ. Τα χρεολύσια επομένως ήταν περισσότερα από τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Η ίδια ακριβώς κατάσταση υπάρχει εδώ και χρόνια. Το 2009 για παράδειγμα τα χρεολύσια ανέρχονταν σε 29 δισ. ευρώ, ενώ το κονδύλι για αποδοχές δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις 25 δισ. Η αναγκαιότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους πρωτίστως αμφισβητείται από τις σκοτεινές διαδρομές που διατρέχουν τα κρατικά ομόλογα, από τη στιγμή που τα εκδίδει οποιοδήποτε κράτος. Η συνεχής υποτίμηση της ονομαστικής τους αξίας κάθε φορά που αλλάζουν χέρι με σκοπό την εξασφάλιση του τόκου έχουν μετατρέψει το δημόσιο χρέος σε έναν πύργο από τραπουλόχαρτα με αποτέλεσμα ακόμη κι από το επονομαζόμενο κούρεμα να μη δημιουργούνται πραγματικές απώλειες εισοδήματος, έστω κι αν υποτεθεί ότι θα μας ενδιέφερε η αξιοπιστία του εκδότη κι η διασφάλιση του εισοδήματος του κατόχου του.
Επομένως δεν πρόκειται καν για υποτίμηση. Εν προκειμένω η ονομαστική τιμή θα προσαρμοστεί στο επίπεδο της αγοραίας, που έχει διαμορφωθεί από τον πιο άγριο χορό τοκογλυφίας. Υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο το αίτημα παραγραφής του εξωτερικού δημόσιου χρέους ή επαναδιαπραγμάτευσης του με στόχο τη διαγραφή μεγάλου μέρους του (κάτι που στην πράξη θα κριθεί από τους ταξικούς συσχετισμούς) είναι νόμιμο. Αρκεί να σκεφτούμε πόσα δάνεια υπέγραψε το ελληνικό Δημόσιο φεσώνοντας τον ελληνικό λαό με δισεκατομμύρια για να αγοράσει με αυτά τα λεφτά κορβέτες που στάλθηκαν στον Περσικό Κόλπο υπστηρίζοντας τα αμερικανικά ιμπε-ριαλιστικά σχέδια ή πόσα εκατομμύρια ξοδεύτηκαν για να αγοραστεί το χαφιεδοσύστημα C41 που όχι μόνο δεν παραλήφθηκε ποτέ αλλά αποτέλεσε και όχημα μίζας προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι δικαι-ούνται να θέτουν ζήτημα παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους και επαναδιαπραγμάτευσης του, στο πλαίσιο μιας σειράς ακόμη μέτρων, που θα δίνουν διέξοδο προς όφελος των εργαζομένων στη σοβούσα κρίση και ταυτόχρονα θα θέτουν σε αμφισβήτηση την αστική κυριαρχία. Η ίδια τους δε η πάλη θα εξασφαλίσει ότι οι όροι της επαναδιαπραγμάτευσης θα είναι προς όφελος τους κι όχι προς όφελος της Ντόι-τσεΜπανκ
.jpg)
.jpg)
